Σήμερα και Σαν Σήμερα, 16 Μαρτίου…

Σήμερα, 16 Μαρτίου 2024

Γιορτάζουν

  • Χριστόδουλος

  • Χριστοδούλη.

Επέτειοι και Λοιπές Εορτές

  • Εθνική Ημέρα Αγκινάρας στις ΗΠΑ.

Χριστιανικό Εορτολόγιο

Ορθόδοξη Εκκλησία

  • Αγίου μάρτυρος Σαβίνου του εν Αιγύπτω.

  • Αγίου μάρτυρος Πάπα του εν Λυκαονία.

  • Αγίων δέκα μαρτύρων, των εν Φοινίκη.

  • Αγίου μάρτυρος Ιουλιανού του εξ Αναζαρβού.

  • Αγίου ιερομάρτυρος Ρωμανού του εν τω Παρίω.

  • Αγίου ιερομάρτυρος Αλεξάνδρου πάπα Ρώμης.

  • Αγίων ιερομαρτύρων Εβεντίου και Θεοδούλου.

  • Οσίου Ανίνου του θαυματουργού του εν τη περιοχή του Ευφράτου.

  • Οσίου Ιωάννου του εν Ρουφινιαναίς.

  • Οσίου Χριστοδούλου του εν Πάτμω. Μοναχός, κτίτωρ της μονής της Πάτμου. Η μνήμη του τιμάται από την εκκλησία στις 16 Μαρτίου. Ο Χριστόδουλος, γεννήθηκε το 1020 στη Νίκαια της Βιθυνίας από ευσεβείς γονείς, τον Θεόδωρο και την Άννα. Το κοσμικό του όνομα ήταν Ιωάννης. Διακρίθηκε ανάμεσα στους συμμαθητές του για τον ζήλο του, την ευφυΐα του, το χρηστό του χαρακτήρα και τις άλλες αρετές του. Αργότερα, και με την ευγενική συνδρομή του αυτοκράτορα Αλέξιου του Κομνηνού, έκτισε το μοναστήρι της Πάτμου (αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο), όπου και μόνασε. Όμως, οι επιδρομές των Αράβων τον ανάγκασαν να καταφύγει στην Εύβοια, όπου και εκοιμήθη το 1101. Το λείψανο του Οσίου Χριστοδούλου βρίσκεται στη Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο.

  • Αγίου Αντωνίου του εκ Γεωργίας.

  • Οσίου Ποιμένος του εκ Γεωργίας.

Καθολική Εκκλησία

  • Αγίου Άμπαν.

  • Αγίου Εριβέρτου της Κολωνίας.

  • Αγίου Αγαπητού, Πάπα Ρώμης.

Είπαν…

  • “Πολλά παιδιά - πολλές φροντίδες. Κανένα παιδί - καμία ευτυχία.”

Μάρκος Τούλιος Κικέρων, Ρωμαίος πολιτικός, ρήτορας και συγγραφέας.

  • “Σε αρκετές πολιτικές ομιλίες μεγαλύτερη σημασία έχουν οι ακροτελεύτιες προτάσεις, οι τελευταίες από κάθε άλλο σημείο των ομιλιών. Η φράση - κλειδί σε κάθε κλείσιμο της ομιλίας.”

Σαν Σήμερα, 16 Μαρτίου…

  • 37 Πέθανε ο Τιβέριος, Ρωμαίος αυτοκράτορας, επί των ημερών του οποίου σταυρώθηκε ο Ιησούς Χριστός.

  • 1789 Γεννιέται ο Γερμανός φυσικός Γκέοργκ Zίμον Ομ, που διαμόρφωσε τη θεωρία των ηλεκτρικών ρευμάτων. Το όνομά του δόθηκε στη μονάδα μέτρησης της ηλεκτρικής αντίστασης.

  • 1802 Συστήνεται η στρατιωτική ακαδημία των ΗΠΑ, το περίφημο «Γουέστ Πόιντ».

  • 1868 Γεννήθηκε ο Μαξίμ Γκόρκι. Ρώσος συγγραφέας, από τις σημαντικότερες λογοτεχνικές φυσιογνωμίες του καιρού του κι ένας από τους πρωτοπόρους του ρεύματος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Ο Μαξίμ Γκόρκι (φιλολογικό ψευδώνυμο του Αλεξέι Πεσκόφ) ήταν ρώσος συγγραφέας, από τις σημαντικότερες λογοτεχνικές φυσιογνωμίες του καιρού του. Με τα διηγήματα, τα μυθιστορήματα και τα θεατρικά έργα του, περιέγραψε τη ζωή της εργατικής τάξης, τόσο τα προεπαναστικά όσο και τα μεταεπαναστικά χρόνια. Η συμπόρευσή του με τους μπολσεβίκους του Λένιν τού χάρισαν τεράστια δημοφιλία σε όλο τον κόσμο, δυσανάλογη με την ποιότητα του έργου του, που δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτό των συγχρόνων του Άντον Τσέχοφ και Λέοντος Τολστόι. Ο Γκόρκι έθεσε τις βάσεις του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, που αποτέλεσε το επίσημο λογοτεχνικό δόγμα της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Αλεξέι Μαξίμοβιτς Πεσκόφ γεννήθηκε στις 16 Μαρτίου 1868 στο Νίζνι Νόβγκοροντ (από το 1932 έως το 1990 ονομαζόταν Γκόρκι προς τιμήν του) της τότε Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Έμεινε ορφανός αρκετά νωρίς και ανατράφηκε από τη γιαγιά και τον παππού του. Δεν φοίτησε σε σχολείο ούτε έναν ολόκληρο χρόνο. Από εννιά χρονών άρχισε να δουλεύει, ασκώντας πολλά και διάφορα επαγγέλματα. Δούλεψε σε τσαγκαράδικο, υπηρέτης σε σπίτι, σε πλοίο, σε μαγειρείο, σε εργοστάσιο, στο σιδηρόδρομο, έγινε μικροπωλητής κι εκφορτωτής. Γνώρισε όλη την κακία, τη δυστυχία και την αθλιότητα του κόσμου. Στις ατέλειωτες περιπλανήσεις του μορφώθηκε μόνος του και σπούδασε καλά τη λαϊκή ψυχή. Την τεράστια πείρα των ανθρώπων και της ζωής που απέκτησε, τη χρησιμοποίησε ήδη από τα πρώτα του έργα. Η πίκρα που του άφησαν αυτά τα χρόνια τον ώθησαν να υιοθετήσει αργότερα ως λογοτεχνικό ψευδώνυμο το επίθετο Γκόρκι (πικρός). Πρωτοεμφανίστηκε στα ρωσικά γράμματα το 1892 με τη νουβέλα «Μακάρ Τσουντρά». Όταν όμως ένα από τα μεγαλύτερα περιοδικά της Πετρούπολης δημοσίευσε το διήγημα «Τσελκάς» (1895) με ήρωα έναν κλέφτη του λιμανιού, ξεκίνησε μία εκπληκτική σταδιοδρομία που δεν είχε όμοιό της στα χρονικά των ρωσικών γραμμάτων. Με γραφή άμεση και δυνατή, αφήγηση πολύ παραστατική, συνδυάζει στοιχεία του ρομαντισμού και του ρεαλισμού. Είναι ένα από τα δημοφιλέστερα έργα του μέχρι σήμερα. Η επιτυχία του συνεχίστηκε το 1899 με το διήγημα «26 άνδρες και μια γυναίκα», που περιγράφει τις σκληρές συνθήκες δουλειάς σ’ ένα φούρνο και το πρώτο του μυθιστόρημα «Φομά Γκορντέγιεφ» είναι και αυτό ένας ύμνος στην ανθρώπινη δύναμη. Το μετέφερε στον κινηματογράφο το 1957 ο σοβιετικός σκηνοθέτης Μαρκ Ντονσκόι. Το πιο γνωστό και δημοφιλές έργο του είναι το μυθιστόρημα «Η Μάνα» (1906). Είναι ίσως το μοναδικό μεγάλο έργο του που είναι αφιερωμένο στο ρωσικό επαναστατικό κίνημα. Το μυθιστόρημα δημοσιεύθηκε αρχικά στα αγγλικά και αργότερα μεταφράστηκε στα ρωσικά. Η «Μάνα» είναι η Πελαγία Νίλοβνα, μία δυστυχισμένη γυναίκα με άνδρα μέθυσο και γιο κακοποιό, που η μόνη της παρηγοριά είναι η θρησκευτική της πίστη. Ο σύζυγός της πεθαίνει και ο γιος της Πάβελ μεταστρέφεται από κακοποιό σε σοσιαλιστικό πρότυπο. Ο Πάβελ συλλαμβάνεται την ημέρα της Πρωτομαγιάς για τη μεταφορά ενός απαγορευμένου πανό. Αν και συνεχίζει να πιστεύει στα λόγια του Χριστού, η Πελαγία ενώνεται με τους επαναστάτες και προδίδεται από έναν κατάσκοπο της αστυνομίας. Ο Γκόρκι βασίστηκε για να πλάσει τον χαρακτήρα της σ’ ένα πραγματικό πρόσωπο, την Άννα Ζαλόμοβα, η οποία είχε ταξιδέψει στη χώρα διανέμοντας επαναστατικά φυλλάδια μετά τη σύλληψη του γιου της κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης. Με βάση το μυθιστόρημα του Γκόρκι, ο σοβιετικός (ρώσος) σκηνοθέτης Βσέβολοντ Πουντόβκιν γύρισε το 1926 μία αριστουργηματική βουβή ταινία και ο Μπέρτολτ Μπρεχτ έγραψε το ομώνυμο θεατρικό του έργο (1930-1931), συμβάλλοντας έτσι στη διαιώνιση της επιτυχία του έργου του Γκόρκι. Παράλληλα με τα μυθιστορήματα, ο Γκόρκι έγραψε και μία σειρά θεατρικών έργων («Στο βυθό», «Βάσια Ζελέζνοβα», «Οι παραθεριστές», « Οι εχθροί», «Οι μικροαστοί» κ.ά.). Το πιο γνωστό απ’ αυτά, «Στο βυθό» (1902), είναι η σκηνική παρουσίαση του ανέστιου αλήτη, που ο Γκόρκι είχε ήδη περιγράψει τόσο διεξοδικά στα πεζά του. Το έργο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από σκηνοθέτες του διαμετρήματος ενός Ζαν Ρενουάρ (1936) και ενός Ακίρα Κουροσάβα (1957). Στις αρχές του 20ου αιώνα, έχοντας ασπαστεί τις μαρξιστικές ιδέες, άρχισε να υποστηρίζει το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Ρωσίας και μετά τη διάσπασή του το 1903 τάχθηκε με τους Μπολσεβίκους του Λένιν, με τον οποίο δεν είχε και τις καλύτερες σχέσεις. Το 1901 συνελήφθη από την αστυνομία του τσαρικού καθεστώτος για ένα ποίημά του που θεωρήθηκε επαναστατικό, αλλά σύντομα αφέθηκε ελεύθερος. Τον επόμενο χρόνο έγινε μέλος της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, αλλά σύντομα η εκλογή του ακυρώθηκε για πολιτικούς λόγους, με αποτέλεσμα να υποβάλει την παραίτησή του σε ένδειξη διαμαρτυρίας ο Άντον Τσέχοφ. Ο Γκόρκι αναμίχθηκε ενεργά στην Επανάσταση του 1905 και τον επόμενο χρόνο συνελήφθη, αλλά σύντομα απελευθερώθηκε και κατέφυγε στο Κάπρι της Ιταλίας, το οποίο έγινε το κέντρο των αντικαθεστωτικών ρώσων διανοουμένων. Όταν ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος συντάχθηκε με τους μπολσεβίκους, που αντιτάσσονταν στη συμμετοχή της Ρωσίας σ’ αυτόν, αλλά το 1917 αντιτάχθηκε στην κατάληψη της εξουσίας από τον Λένιν και τους συντρόφους του. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να καταγγείλει τις δικτατορικές μεθόδους του Λένιν από τις στήλες της εφημερίδας «Νόβαγια Ζιζν» («Νέα Ζωή»). Οι καταγγελίες του συνεχίστηκαν μέχρι τον Ιούλιο του 1918, οπότε παρενέβη και τις έκοψε η λογοκρισία κατ’ εντολήν του Λένιν. Από το 1919 και ύστερα, ο Γκόρκι συνεργάστηκε με τη σοβιετική κυβέρνηση και επικεντρώθηκε στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των συναδέλφων του συγγραφέων. Ένα από τα καλύτερα έργα του είναι η αυτοβιογραφική τριλογία «Παιδικά χρόνια» (1914), «Στα ξένα χέρια» (1916) και «Τα πανεπιστήμιά μου» (1923). Ο τελευταίος τίτλος είναι ειρωνικός, αφού το μοναδικό πανεπιστήμιο του Γκόρκι ήταν η ίδια η ζωή και το νεανικό του όνειρο να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο του Καζάν δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Το εκτεταμένο αυτό έργο είναι μία από τις καλύτερες αυτοβιογραφίες της ρωσικής λογοτεχνίας. Από το 1921 ζούσε στο Σορέντο της Ιταλίας και πραγματοποιούσε ταξίδια στη Γερμανία. Στη Σοβιετική Ένωση επέστρεψε οριστικά το 1928, που συμπίπτει με την άνοδο στην εξουσία του Στάλιν. Ο Γκόρκι συντάχθηκε αμέσως με τη νέα κατάσταση και το 1934 έγινε ο πρώτος πρόεδρος της νεοσύστατης Ένωσης Σοβιετικών Συγγραφέων, συμβάλλοντας από τη θέση του αυτή στη θεμελίωση του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, που επιβλήθηκε τότε σε όλους τους συγγραφείς της Σοβιετικής Ένωσης και τους ανάγκασε, θέλοντας και μη, να γίνουν καθαροί πολιτικοί προπαγανδιστές. Από τα έργα του εκείνης της περιόδου ξεχωρίζουν η «Υπόθεση Αρταμόνοφ» (1925), που δείχνει ότι εξακολουθεί να τον ενδιαφέρει η άνοδος και η πτώση τού προεπαναστατικού ρωσικού καπιταλισμού και το πλέον φιλόδοξο έργο του «Η ζωή του Κλιμ Σαμγκίν» (1927-1936), μία τετραλογία με την οποία επιχειρεί τη σκιαγράφηση της ρωσικής ιντελιγκέντσιας την περίοδο 1870-1924. Ο Μαξίμ Γκόρκι πέθανε στις 18 Ιουνίου 1936 στη Μόσχα, σε ηλικία 68 ετών. Την περίοδο εκείνη βρισκόταν υπό ιατρική παρακολούθηση, επειδή έπασχε από χρόνια φυματίωση και αυτό έδωσε την αφορμή να κυκλοφορήσουν φήμες ότι ήταν θύμα των σταλινικών εκκαθαρίσεων, που βρίσκονταν τότε στην κορύφωσή τους.

  • 1872 Διεξάγεται ο πρώτος τελικός ποδοσφαίρου του Κυπέλλου Αγγλίας, της αρχαιότερης ποδοσφαιρικής διοργάνωσης στον κόσμο. Οι Γουόντερερς νικούν τους Ρόιαλ Ιντζινίαρς με 1-0 και κατακτούν το τρόπαιο.

  • 1881 Πέθανε ο Μόδεστος Μουσόργκσκι, ρώσος συνθέτης. («Μια Νύχτα στο Φαλακρό Βουνό»)

  • 1888 Γεννιέται ο λογοτέχνης Κοσμάς Πολίτης (πραγματικό όνομα Παρασκευάς Ταβελούδης). Εμφανίστηκε στα Γράμματα σε ηλικία 42 ετών με το μυθιστόρημα «Λεμονοδάσος». Το 1938 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για την «Eroica». Έγινε μέλος του ΚΚΕ το 1944, ενώ υπήρξε επίσης ιδρυτικό μέλος της ΕΔΑ και υποψήφιος βουλευτής της το 1951. Το 1960 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος για την «Κορομηλιά», το 1961 εξελέγη επίτιμος πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, ενώ το 1964 πήρε το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για το μυθιστόρημα «Στου Χατζηφράγκου». Την περίοδο της Χούντας συνελήφθη, αλλά τελικά αφέθηκε ελεύθερος. «Έφυγε» στις 23 Φεβρουαρίου 1974.

  • 1900 Ο σερ Αρθουρ Εβανς ξεκινά ανασκαφές στα ερείπια της Κνωσού στην Κρήτη.

  • 1908 Γεννήθηκε ο Robert Rossen (Ρόμπερτ Ρόσσεν), Αμερικανός σκηνοθέτης σεναριογράφος και παραγωγός, μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Αμερικής από το 1937 μέχρι και το 1947 με την καριέρα του να απλώνεται σε ~3 10ετίες. Το 1949, η ταινία του “Όλοι οι Άνθρωποι του Βασιλιά”, έλαβε 3 Όσκαρ, με τον ίδιο να είναι και υποψήφιος για το Όσκαρ Σκηνοθεσίας. Ωστόσο, βραβεύθηκε με Χρυσή Σφαίρα για τη σκηνοθεσία του, ενώ πήρε και τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ταινίες. Το 1961, σκηνοθέτησε τον Πολ Νιούμαν και τον Τζορτζ Σι Σκοτ σε άλλη μία επιτυχημένη ταινία το “ The Hustler _ο κόσμος είναι δικός μου”, υποψήφιο για εννέα Όσκαρ, κερδίζοντας, τελικά, δύο. Το 1945 συμμετείχε σε απεργία εναντίον της Warner Bros. Κυνηγήθηκε από τον μακαρθισμό, όπου υπέκυψε, κατονομάζοντας πρώην και νυν μέλη του ΚΚ, με αποτέλεσμα να σταματήσει να βρίσκεται στη μαύρη λίστα.

  • 1914 Στη Γαλλία, η σύζυγος του υπουργού Οικονομικών και πρώην πρωθυπουργού, Ζοζέφ Καγιό, σκοτώνει τον εκδότη της εφημερίδας Λε Φιγκαρό, Γκαστόν Καλμέτ, επειδή αρθρογραφούσε εναντίον του συζύγου της

  • 1920 Οι δυνάμεις της Αντάντ αποβιβάζουν δυνάμεις στην Κωνσταντινούπολη, διαλύουν την τουρκική Βουλή και συλλαμβάνουν την πλειοψηφία των βουλευτών, οπαδών του Κεμάλ

  • 1921 Υπογράφεται το Σύμφωνο Φιλίας και Αδελφότητας μεταξύ της Σοβιετικής Ρωσίας και της Τουρκίας

  • 1921 Ο ελληνικός στρατός καταλαμβάνει το Αφιόν Καραχισάρ, κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία

  • 1926 Ο Ρόμπερτ Γκόνταρντ εκτοξεύει με επιτυχία τον πρώτο πύραυλο με υγρά καύσιμα. Η πτήση διήρκεσε μόλις δυόμισι δευτερόλεπτα, η απόσταση που διήνυσε ήταν 55 μέτρα, ενώ το μέγιστο ύψος της τροχιάς του 12,4 μέτρα.

  • 1926 Γεννήθηκε ο Jerry Lewis (Τζέρι Λιούις), Αμερικανός κωμικός

  • 1927 Γεννήθηκε ο Βλαντίμιρ Κομάροφ, Σοβιετικός πιλότος δοκιμών, αεροναυπηγός και κοσμοναύτης στην πρώτη ομάδα κοσμοναυτών που επιλέχθηκαν το 1960 κοσμοναύτης. Ήταν ένας από τους εμπειρότερους και καλύτερα καταρτισμένους και ενώ είχε ιατρικά προβλήματα η επιμονή του και η ανώτερη επιδεξιότητά του ως μηχανικού του επέτρεψαν να συνεχίσει να παίζει ενεργό ρόλο. Κατά τη διάρκεια της εργασίας του στο Κέντρο Εκπαίδευσης Κοσμοναυτών, συνεισέφερε στον σχεδιασμό διαστημικών οχημάτων, στην εκπαίδευση, στην αξιολόγηση κοσμοναυτών και στις δημόσιες σχέσεις. Επιλέχθηκε ως επικεφαλής στην πρώτη Σοβιετική διαστημική πτήση με πολυμελές πλήρωμα ‑Βοσχόντ 1 που εισήγαγε μια σειρά από τεχνικές καινοτομίες στη Διαστημική Κούρσα. Ο Κομαρόφ επιλέχθηκε αργότερα για την απαιτητική θέση του κυβερνήτη του Σογιούζ 1 στα πλαίσια της προσπάθειας της Σοβιετικής Ένωσης να φτάσει στη Σελήνη. Με την πτήση με το Σογιούζ έγινε ο πρώτος κοσμοναύτης που πέταξε στο διάστημα πάνω από μία φορά. Στις 24 Απριλίου του 1967, ο σαραντάχρονος συνταγματάρχης Βλαντίμιρ Κομαρόφ έγινε το πρώτο θύμα της σοβιετικής διαστημικής εποποιίας. Ο αρχαιότερος Σοβιετικός κοσμοναύτης, παγκοσμίως γνωστός ύστερα από την πτήση του Βοσχόντ, τον Οκτώβριο του 1964, εκτοξεύτηκε από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ για να δοκιμάσει ένα καινούργιο διαστημόπλοιο, τύπου Σογιούζ 1. Έπειτα από 16 περιστροφές γύρω από τη Γη, ο Κομαρόφ επιχείρησε να μπει στην ατμόσφαιρα αλλά απέτυχε. Εκτέλεσε άλλες δύο περιστροφές και επιχείρησε νέα διείσδυση, αυτή τη φορά με καλύτερη τύχη. Η μοιραία εμπλοκή ήρθε τη στιγμή που βρισκόταν σε απόσταση μόλις 7 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης. Το αλεξίπτωτο δεν άνοιξε και το διαστημόπλοιο συνετρίβη με μεγάλη ταχύτητα στο έδαφος, χωρίς ο Κομαρόφ να καταφέρει να χρησιμοποιήσει ‑άγνωστο γιατί- το σύστημα αυτόματης εκτόξευσης του καθίσματός του. Ήταν η πρώτη διαστημική τραγωδία σε συνθήκες πτήσης. Ο τιμημένος με το βραβείο Λένιν κοσμοναύτης κηδεύτηκε με τιμές ήρωα της ΕΣΣΔ και η σορός του αναπαύεται στο τείχος του Κρεμλίνου.

  • 1935 Ο Αδόλφος Χίτλερ παραβιάζει τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, διατάζοντας τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας και επαναφέροντας την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία. (Ιδρυση της Βέρμαχτ)

  • 1936 Γεννήθηκε η Εύα Κοταμανίδου: Η πρωταγωνίστρια του Θεόδωρου Αγγελόπουλου. Ελληνίδα ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, που ταυτίστηκε με τις ταινίες του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου και ιδιαίτερα του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Υπήρξε η ηγερία του διεθνούς φήμης έλληνα σκηνοθέτη, και όχι άδικα, γιατί δεν είχε μόνο το ταλέντο, αλλά και το ερμηνευτικό και προσωπικό ήθος για να αποδώσει τους ρόλους στις ταινίες του. Συγχρόνως, οι επιλογές της ήταν τέτοιες, στο θέατρο, τον κινηματογράφο και τη ζωή, ώστε να αναγνωρίζεται ως ένα πρόσωπο απολύτως σεβαστό στον καλλιτεχνικό χώρο. Η Εύα (Ευαγγελία) Κοταμανίδου γεννήθηκε στις 16 Μαρτίου 1936 στη Νέα Φιλαδέλφεια από γονείς ποντιακής καταγωγής. Σπούδασε γαλλική φιλολογία και υποκριτική στη δραματική σχολή του Θεάτρου Τέχνης, όπου κι έμεινε για χρόνια δίπλα στον Κάρολο Κουν και δίδαξε αργότερα στη σχολή που την ανέδειξε. Στο πρώτο έτος της σχολής του Κουν παντρεύτηκε και χώρισε ύστερα από 4 χρόνια. Όπως είχε ομολογήσει σε μία συνέντευξή της στην εφημερίδα «Καθημερινή», δεν έκανε παιδιά γιατί ήταν τόσο παθιασμένη με τη δουλειά της, που δεν ήθελε να χάσει όχι εννιά μήνες και μετά άλλον ένα χρόνο, αλλά ούτε μία μέρα απ’ το θέατρο. «Αυτό πράγματι είναι απωθημένο μου. Έλεγα συνέχεια, “θα κάνω αργότερα” και τελικά το αργότερα έγινε τίποτα». Στη μακρόχρονη θεατρική της διαδρομή, εκτός του Κουν, συνεργάστηκε μεταξύ άλλων με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΒΘΕ), τους θιάσους της Άννας Συνοδινού, των Μυράτ - Ζουμπουλάκη, του Νίκου Κούρκουλου και του Λεωνίδα Τριβιζά. Έπαιξε από αρχαίο δράμα έως Μπρεχτ, ενώ υπήρξε η Κασσάνδρα στις θρυλικές «Τρωάδες» που ανέβασε ο Γιάννης Τσαρούχης σ’ ένα αυτοσχέδιο θέατρο στην οδό Καπλανών της Αθήνας τον Σεπτέμβριο του 1977. Οι ταινίες και τα βραβεία: Το 1975, με την εμβληματική ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Ο Θίασος» έκανε την εμφάνισή της στον κινηματογράφο και βραβεύτηκε για την ερμηνεία της στα Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και Γιοχάνεσμπουργκ. Κατόπιν έπαιξε στις ταινίες του Αγγελόπουλου «Κυνηγοί» (1977), «Μεγαλέξανδρος» (1980), «Τοπίο στην ομίχλη» (1988) και «Το βλέμμα του Οδυσσέα» (1995) και «Το Λιβάδι που δακρύζει» (2004). Έπαιξε επίσης στις ταινίες «Η Καγκελόπορτα» του Δημήτρη Μακρή (1978), «Ρόζα» του Χριστόφορου Χριστοφή (1982), «Το αίμα των αγαλμάτων» του Τώνη Λυκουρέση (1982), «Το ευτυχισμένο πρόσωπο της Λεωνόρας» του Ντίνου Μαυροειδή (1982), «Το τελευταίο στοίχημα» του Κώστα Ζυρίνη (1989), «Δονούσα» της Αγγελικής Αντωνίου (1992) και «Ζωή χαρισάμενη» του Πατρίς Βιβανκό (1993). Για τις ερμηνείες της στις ταινίες «Ρόζα» και «Ζωή Χαρισάμενη» βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης. Οι τηλεοπτικές εμφανίσεις:Στην τηλεόραση εμφανίστηκε σε επιλεγμένες σειρές της ΕΡΤ: «Λεηλασία μιας ζωής» (1978), «Το φως του Αυγερινού»(1980), «Παράξενα ελληνικά διηγήματα» (1981), «Ο Πατούχας» (1984), «Προς Οφρύνιο» (1984), «Η φυλή των ανθρώπων» (1995) και «Χωρικά Ύδατα» (1998). Επί σειρά ετών αρθρογραφούσε στην εφημερίδα «Τα Νέα» και σε λογοτεχνικά περιοδικά. Το 1990 εκδόθηκε μία συλλογή κειμένων της με τίτλο «Με λογισμό και μ’ όνειρο». Η εκλεκτή ηθοποιός ασχολήθηκε και με τα κοινά μέσα από τις τάξεις της ανανεωτικής Αριστεράς. Εκλέχτηκε βουλευτής με τον Συνασπισμό στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου και του Νοεμβρίου του 1989 (18/6 – 12/10/1989 και 5/11/1989 – 12/3/1990). Τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2012 ήταν υποψήφια βουλευτής Επικρατείας με τη Δημοκρατική Αριστερά. Η Εύα Κοταμανίδου πέθανε στις 26 Νοεμβρίου 2020, σε ηλικία 84 ετών. Τα πλάνα από τις ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου που αποτυπώνουν το έντονο βλέμμα της, θα συνεχίσουν να κρατούν την παρουσία της ζωντανή από την οθόνη.

  • 1941 Γεννήθηκε ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, από τους κορυφαίους δημιουργούς του παγκόσμιου Σινεμά. Στις 26 Νοεμβρίου 2018, σε ηλικία 77 ετών, πέθανε ο μεγάλος Ιταλός σκηνοθέτης Μπερνάρντο Μπερτολούτσι. Ο Μπερτολούτσι γεννήθηκε στις 16 Μάρτη 1941 στην Πάρμα της Ιταλίας, σε μια οικογένεια μέσα στα Γράμματα και τις Τέχνες. Πατέρας του ήταν ο γνωστός Ιταλός ποιητής Ατίλιο Μπερτολούτσι . Ο ίδιος ο Μπερνάρντο θέλει να ακολουθήσει τα βήματά του και γράφει από την ηλικία των 15 ετών, κερδίζοντας μάλιστα και διακρίσεις. Γείτονάς του και οικογενειακός φίλος του υπήρξε ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, ο οποίος το 1961, που γύριζε την ταινία «Accatone», πήρε τον Μπερτολούτσι για βοηθό του. Ο Παζολίνι ήταν εκείνος που τον παρότρυνε να γίνει σκηνοθέτης. Του έγραψε, μάλιστα, και το σενάριο της πρώτης του ταινίας («Βίαιος Θάνατος», 1962). Ήταν μια ταινία μυστήριου με θέμα την αυτοκτονία μιας πόρνης σε σενάριο του Παζολίνι. Ο Μπερτολούτσι συνεχίζει τη δεκαετία του ’60 να σκηνοθετεί, ενώ υπήρξε και μέλος του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Ο Μπερτολούτσι , στην πρώτη φάση της δημιουργικής του σταδιοδρομίας, υπήρξε άξιος συνεχιστής των λαμπρών παραδόσεων του ιταλικού πολιτικού κινηματογράφου και του ρεύματος του νεορεαλισμού. Στη συνέχεια όμως έδειξε να απορροφάται από τα χολιγουντιανά πρότυπα, τα οποία χαρακτηρίζουν τις τελευταίες του ταινίες. Σταθμό στα έργα του αποτέλεσε το 1970 η ταινία «Ο Κομφορμίστας», που θεωρείται από τα σημαντικότερα έργα του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού σινεμά, με εξαιρετική ερμηνεία του Ζαν Λουί Τρεντινιάν, μια ξεκάθαρα πολιτική, αντιφασιστική ταινία, που επηρέασε και τη νέα γενιά Αμερικανών σκηνοθετών των αρχών της δεκαετίας του ’70 (Κόπολα, Σκορσέζε, Ντε Πάλμα κ.ά.). Ακολουθούν «Το τελευταίο ταγκό στο Παρίσι» (1972), με πρωταγωνιστές τον Μάρλον Μπράντο και τη Μαρία Σνάιντερ προκάλεσε μεγάλη συζήτηση ειδικά για τη σκηνή του βιασμού της Σνάιντερ από τον Μπράντο. Για την επίμαχη σκηνή ο Μπερτολούτσι είχε δηλώσει αρχικά το 2013 ότι η πρωταγωνίστρια δεν γνώριζε για το βιασμό για να ανασκευάσει μερικά χρόνια αργότερα, το 2016, λέγοντας ότι η Σνάιντερ γνώριζε για την σκηνή αλλά δεν γνώριζε ότι θα χρησιμοποιηθεί βούτυρο σε αυτήν. Ο Μπερτολούτσι είχε, μάλιστα, μπλεξίματα και με τη δικαιοσύνη για τη σκηνή αυτή με δικαστήριο να του ανακαλεί για πέντε χρόνια τα πολιτικά του δικαιώματα και να του επιβάλει ποινή φυλάκισης τεσσάρων μηνών με αναστολή. Το επικό «1900» (1976) και το 1987 «Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας» φέρνει στον Μπερτολούτσι δυο βραβεία Οσκαρ, σκηνοθεσίας και καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου (η ταινία συνολικά κέρδισε εννιά Οσκαρ). Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας» μια ταινία βασισμένη στην πραγματική ιστορία του τελευταίου αυτοκράτορα της Κίνας, Που-Γι, ο οποίος ανέβηκε στον θρόνο σε ηλικία μόλις 3 ετών για να κυβερνήσει τον κινέζικο λαό. Στη συγκεκριμένη ταινία, που αποτέλεσε την πρώτη στην οποία δόθηκε άδεια για γυρίσματα στην Απαγορευμένη Πόλη, ο Μπερτολούτσι συνυπέγραψε και το σενάριο. Αλλες γνωστές ταινίες του είναι «Τσάι στη Σαχάρα» (1990), «Ο μικρός Βούδας» (1993), «Κλεμμένη ομορφιά» (1996), «Οι ονειροπόλοι» (2003) και το κύκνειο άσμα του ήταν η ταινία «Εγώ κι εσύ» (2012), που τη γύρισε σε ένα υπόγειο, καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι. Το 2007 στο Φεστιβάλ Βενετίας του είχε απονεμηθεί ο Χρυσός Λέοντας για το έργο του ενώ το 2011 στην έναρξη του Φεστιβάλ των Καννών του είχε απονεμηθεί ο τιμητικός Χρυσός Φοίνικας.

  • 1953 Γεννήθηκε στο Παρίσι η Isabelle (Anne Madeleine) Huppert (Ιζαμπέλ Άν Μαντλέν Υπέρ) Γαλλίδα ηθοποιός, που από την πρώτη της εμφάνιση το 1971, έχει παίξει σε περισσότερες από 100 ταινίες. Σπούδασε Σλαβικές και Ανατολικές γλώσσες και πήρε πτυχίο στη Ρώσικη. Για την ερμηνεία της στην ταινία «Για μια νύχτα αγάπης» κέρδισε το Βραβείο BAFTA, ως πρωτοεμφανιζόμενη πρωταγωνίστρια κι έτσι άρχισε η διεθνής αναγνώριση. Συνεργάστηκε με μερικούς από τους σπουδαιότερους Γάλλους σκηνοθέτες όπως ο Γκοντάρ, ο Αντρέ Τεσινέ, ο Μπερτράν Μπλιέ, ο Μπερτράν Ταβερνιέ και ο Κλοντ Σαμπρόλ. Με τον Σαμπρόλ μάλιστα συνεργάστηκε τακτικά και στα 35 χρόνια γνωριμίας τους πρωταγωνίστησε σε 7 ταινίες του. Η Υπέρ συνηθίζει να ενσαρκώνει αινιγματικούς και συναισθηματικά απόμακρους χαρακτήρες, έχοντας υπηρετήσει όλα τα είδη της Έβδομης Τέχνης, από την κωμωδία, στο κοινωνικό δράμα και από τη λογοτεχνική μεταφορά στο φιλμ νουάρ. Διακρίθηκε για τον επαγγελματισμό της και τις τολμηρές και αντισυμβατικές επιλογές της όσον αφορά ασυνήθιστες συνεργασίες με ανεξάρτητους σκηνοθέτες και δύσκολους ρόλους. Δεν είναι λίγες και οι συνεργασίες της σε διεθνείς παραγωγές με καταξιωμένους σκηνοθέτες, όπως ο Μάουρο Μπολονίνι, οι αδελφοί Ταβιάνι, ο Αντρέι Βάιντα, ο Μίχαελ Χάνεκε κά. Σημαντική και η ενασχόλησή της με το θέατρο. Έχει προταθεί 5 φορές για τα θεατρικά βραβεία «Μολιέρος» για την ερμηνεία της σε κλασσικά έργα όπως η Μήδεια (2001), η «Έντα Γκάμπλερ» (2005) του Ίψεν κ.α. Έχει ανέβει το θεατρικό σανίδι και στην Αθήνα, αρχικά το 2008 με το «Κουαρτέτο» του Χάινερ Μίλερ, στη συνέχεια το 2010 με το «Ένα λεωφορείο, διασκευή του Λεωφορείου ο Πόθος του Ουίλιαμς» και το 2014 με τις «Ψευδοεξομολογήσεις» του Μαριβώ Το 1999 χρίστηκε Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής και το 2017 βραβεύτηκε με τη Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ηθοποιού σε δραματική ταινία και με το Βραβείο Σεζάρ Α’ Γυναικείου ρόλου για το Εκείνη, ενώ έλαβε υποψηφιότητα για το Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου.

  • 1957 Πέθανε ο Κονσταντίν Μπρανκούζι: Ένας πρωτοπόρος της αφηρημένης γλυπτικής. Φημισμένος γαλλορουμάνος γλύπτης, τα έργα του οποίου χαρακτηρίζονται από γεωμετρική κομψότητα και εξαίρετο φινίρισμα.

  • 1959 Γεννήθηκε ο Γενς Στόλτενμπεργκ, νορβηγός σοσιαλδημοκράτης πολιτικός, γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ.

  • 1959 Γεννήθηκε η τραγουδίστρια Σαβίνα Γιαννάτου: Έλαβε αρχικά μαθήματα κλασσικής κιθάρας και συμμετείχε στην παιδική χορωδία του Γιάννη Νούσια. Σπούδασε φωνητική με τη Γωγώ Γεωργιλοπούλου και τον Σπύρο Σακκά στην Αθήνα και στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Guildhall School of Music and Drama του Λονδίνου. Τη γνωρίσαμε το 1981 Λιλιπούπολη και ακολούθησαν δέκα προσωπικοί δίσκοι, με συνθέσεις καταξιωμένων συνθετών όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, η Λένα Πλάτωνος και ο Νίκος Κυπουργός, καθώς και δεκάδες συμμετοχές σε δίσκους της Λένας Πλάτωνος, του Νίκου Μαμαγκάκη, του Δημήτρη Μαραγκόπουλου και του Δημήτρη Λάγιου. Από το 1995 συνεργάζεται με το συγκρότημα Primavera en Salonico, ερμηνεύοντας διασκευές παραδοσιακών τραγουδιών της Ελλάδας και της Μεσογείου. Σταδιακά, επέκτεινε τις φωνητικές δεξιότητές της για να χρωματίζει τις ερμηνείες της με εντυπωσιακούς λαρυγγισμούς. Είναι επίσης συνθέτις μουσικής για το θέατρο, το χοροθέατρο και την τέχνη του video-art. Συμμετέχει επιλεκτικά σε διάφορα εργαστήρια, διδάσκοντας φωνητικό αυτοσχεδιασμό σε ηθοποιούς και μουσικούς.

  • 1964 Οι ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ αποβιβάζονται στην Κύπρο, μετά τις διακοινοτικές ταραχές του Δεκεμβρίου και τη δημιουργία της Πράσινης Γραμμής στη Λευκωσία.

  • 1967 Υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ. Στις 18 Μαΐου 1965 η προσκείμενη στην ΕΡΕ εφημερίδα της Λάρισας «Ημερήσιος Κήρυξ» αποκάλυψε την ύπαρξη μιας μυστικής οργάνωσης αριστερών αποκλίσεων μέσα στο στράτευμα, με το όνομα ΑΣΠΙΔΑ (από τα αρχικά των λέξεων Αξιωματικοί Σώσατε Πατρίδα, Ιδανικά, Δημοκρατία, Αξιοκρατία), στην οποία συμμετείχαν αξιωματικοί της δημοκρατικής παράταξης, που σκόπευαν ν’ ανατρέψουν το καθεστώς, να καταργήσουν το πολίτευμα της βασιλευομένης δημοκρατίας και να επιβάλουν δικτατορία. Το δημοσίευμα αναπαράχθηκε από αντιπολιτευόμενες εφημερίδες της Αθήνας και προκάλεσε τη σφοδρή επίθεση της ΕΡΕ κατά της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου. Ηγέτης αυτής της συνωμοτικής οργάνωσης, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, ήταν ο γιος του πρωθυπουργού (τότε υπουργός Συντονισμού) Ανδρέας Παπανδρέου, με την ανοχή του πατέρα του. Την υπόθεση είχε φέρει στο φως ο αρχηγός των κυπριακών Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Γεώργιος Γρίβας, ο οποίος είχε ενημερώσει σχετικά το Βασιλιά Κωνσταντίνο και τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, Πέτρο Γαρουφαλιά, όχι όμως και τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου. Επικεφαλής του ΑΣΠΙΔΑ εφέρετο ο λοχαγός Αριστόδημος Μπουλούκος, που εκείνη την περίοδο υπηρετούσε στην Κύπρο. Η υπόθεση παραπέμφθηκε από την κυβέρνηση στη στρατιωτική δικαιοσύνη, καθιστώντας σαφές ότι η κατασκευή της συνωμοσίας ΑΣΠΙΔΑ στόχευε στην κατασυκοφάντηση της Ένωσης Κέντρου και τη συγκάλυψη της δράσης της παραστρατιωτικής δεξιάς οργάνωσης ΙΔΕΑ, από την οποία προέρχονταν πολλά επίλεκτα μέλη της μετέπειτα δικτατορίας της 21ης Απριλίου. Οι σχετικές ανακρίσεις έγιναν από τον υποστράτηγο της Στρατιωτικής Δικαιοσύνης Ιωάννη Σίμο. Στο πόρισμά του, που εκδόθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα (1η Ιουνίου), επιβεβαίωσε την ύπαρξη του ΑΣΠΙΔΑ, που είχε ιδρυθεί από ομάδα αξιωματικών για την εξυπηρέτηση ατομικών συμφερόντων τους κι επισήμανε ότι η κίνηση αυτή δεν είχε πολιτικές επιδιώξεις ή σύνδεσμο με κάποιο πολιτικό πρόσωπο. Ο ανώτατος στρατιωτικός δικαστής πρότεινε να παραπεμφθούν στο ανακριτικό συμβούλιο με το ερώτημα απόταξης οι λοχαγοί Πεζικού Αριστόδημος Μπουλούκος, Ιωάννης Πανούτσος, Δημήτριος Παπαγιαννόπουλος και Ιωάννης Θεοδοσίου, ως πρωτεργάτες της οργάνωσης, ενώ για έξι ακόμη λοχαγούς και υπολοχαγούς πρότεινε τον αυστηρό πειθαρχικό τους έλεγχο. Ζήτησε, ακόμη, να επιβληθεί πειθαρχική ποινή στον συνταγματάρχη Αλέξανδρο Παπατέρπο, πρώην διοικητή της ΚΥΠ, για αμέλεια στην εκτέλεση των καθηκόντων του. Ο πρωθυπουργός, Γεώργιος Παπανδρέου, χαρακτήρισε την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ σκευωρία που είχε στόχο την πτώση της κυβέρνησής του και την ανακοπή της δημοκρατικής πορεία του τόπου. Από την πλευρά του, ο Ανδρέας Παπανδρέου διακήρυξε την αθωότητά του, όπως και την αθωότητα των εμπλεκομένων αξιωματικών, που κλήθηκαν να «πληρώσουν» τη μη υποταγή τους στο «δεξιό παρακράτος». Πάντως, στο βιβλίο του «Η Δημοκρατία στο Απόσπασμα», που γράφτηκε στα χρόνια της χούντας, ο Ανδρέας Παπανδρέου παραδέχεται την ύπαρξη του ΑΣΠΙΔΑ, τη γνωριμία του με κάποιους από τους πρωτεργάτες της και αποδίδει τη δημιουργία της «σ’ ένα μικρό αριθμό αξιωματικών, που αρνήθηκαν να προσχωρήσουν στη χούντα του ΙΔΕΑ [...] και βαθιά απογοητευμένοι από τους συμβιβασμούς που έκανε η κυβέρνησή μας [...] ίδρυσαν ένα επαγγελματικό σύνδεσμο, με βασικό σκοπό να προστατεύσουν τις καριέρες τους». Η υπόθεση αντί να λήξει με την επιβολή των πειθαρχικών ποινών, οδηγήθηκε στη διενέργεια κύριας ανάκρισης, διευρύνοντας τον κύκλο των κατηγορουμένων. Η εξέλιξη αυτή ήταν ολοφάνερο πως μεθοδεύτηκε από κύκλους που συνδέονταν με τα Ανάκτορα και βρήκε πολιτική κάλυψη από ένα κομμάτι του Κέντρου, με βασικό εκφραστή τον Πέτρο Γαρουφαλιά. Κατά τη διάρκεια των κυβερνήσεων της «Αποστασίας», εκδόθηκε το παραπεμπτικό βούλευμα (29 Σεπτεμβρίου 1966), που ενοχοποιούσε φιλοπαπανδρεϊκούς αξιωματικούς με την κατηγορία ότι σκόπευαν να εγκαθιδρύσουν «δικτατορία νασερικού τύπου». Το βούλευμα αποτελούνταν από 475 σελίδες και παρέπεμπε 28 αξιωματικούς (26 του Στρατού Ξηράς, ένα της Πολεμικής Αεροπορίας κι ένα της Χωροφυλακής) να δικαστούν στο Διαρκές Στρατοδικείο Αθηνών με τις κατηγορίες της «ένωσης προς στάση» και «συνωμοσία προς εκτέλεση πράξεων εσχάτης προδοσίας». Στις 14 Νοεμβρίου 1966, ξεκίνησε η δίκη στο Διαρκές Στρατοδικείο Αθηνών, που συνεδρίαζε στο Μέγαρο του Αρσακείου, με πρόεδρο τον αρεοπαγίτη Θεόδωρο Καμπέρη, στον οποίο είχε απονεμηθεί ο βαθμός του υποστρατήγου για την περίσταση, και βασιλικό επίτροπο (εισαγγελέα) τον συνταγματάρχη Ηλία Παπαπούλο. Τους κατηγορουμένους υπερασπίστηκαν γνωστοί δικηγόροι, όπως οι Νικηφόρος Μανδηλαράς, Σταύρος Κανελλόπουλος, Νικόλαος Αλαβάνος, Αριστείδης Οικονομίδης, Αγαμέμνων Κουτσόγιωργας, Εμμανουήλ Στεφανάκης, Αλέξανδρος Σακελλαρόπουλος, Ευάγγελος Γιαννόπουλος, Τάλμποτ Κεφαλληνός και Ιωάννης Σεργάκης. Η ακροαματική διαδικασία ήταν θορυβώδης κι επεισοδιακή και διάρκεσε έως τις 16 Μαρτίου 1967, οπότε εκδόθηκε η απόφαση. 15 από τους κατηγορουμένους καταδικάσθηκαν σε ποινές φυλάκισης από 2 χρόνια έως ποινές κάθειρξης 18 ετών, ενώ 13 αθωώθηκαν, χωρίς να αποδειχθεί ανάμιξη του Ανδρέα Παπανδρέου στην υπόθεση. Σε 18 χρόνια κάθειρξη και πενταετή στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων καταδικάστηκαν ο συνταγματάρχης Αλέξανδρος Παπατέρπος, ο αντισυνταγματάρχης Αριστείδης Δαμβουνέλης, οι λοχαγοί Αριστόδημος Μπουλούκος, Παναγιώτης Παπαγεωργόπουλος και Θεοφάνης Τόμπρας. Σε κάθειρξη 13 χρόνων και πενταετή στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων οι λοχαγοί Δημήτριο Παπαγιαννόπουλος και Ιωάννης Πανούτσος, σε κάθειρξη 8 ετών και πενταετή στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων ο αντισυνταγματάρχης Δημήτριος Παραλίκας και οι λοχαγοί Α. Βλάχος και Κ. Κεπενός. Τέλος, πέντε ακόμη κατηγορούμενοι καταδικάσθηκαν σε ποινές φυλάκισης. Λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 25 Φεβρουαρίου 1967, εισαγγελέας και ανακριτής (Σωκράτης Σωκρατείδης), που ερευνούσαν το πολιτικό σκέλος της υπόθεσης ΑΣΠΙΔΑ, ζήτησαν από τη Βουλή την άρση της βουλευτικής ασυλίας του Ανδρέα Παπανδρέου και του Παύλου Βαρδινογιάννη, με την κατηγορία της συμμετοχής σε συνωμοσία προς εκτέλεση πράξεων εσχάτης προδοσίας. Η αυλαία της υπόθεσης ΑΣΠΙΔΑ έπεσε 23 Δεκεμβρίου 1967, με την παροχή αμνηστίας από τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο, δέκα μέρες μετά το αποτυχόν κίνημα του βασιλιά Κωνσταντίνου.

  • 1968 Γράφεται μία από τις μελανότερες σελίδες της αμερικανικής ιστορίας, όταν κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ, αμερικανικές δυνάμεις εισβάλουν στο χωριό Μάι Λάι και σκοτώνουν 507 άμαχους, ανάμεσά τους 173 παιδιά, 76 μωρά και 60 γέροι.

  • 1969 Συντρίβεται λίγο μετά την απογείωση του από το αεροδρόμιο Μαρακαΐμπο της Βενεζουέλας, αεροπλάνο των εθνικών αερογραμμών της χώρας. Νεκροί και οι 155 επιβαίνοντες.

  • 1971 Οι Σάιμον και Γκαρφάνκελ κερδίζουν δύο βραβεία Γκράμι, για το άλμπουμ «Bridge Over Troubled Water» και το ομώνυμο τραγούδι.

  • 1976 γεννιέται η Ζου Τσεν, Κινέζα σκακίστρια και γκρανμαίτρ. Το 2001, έγινε η δεύτερη παγκόσμια πρωταθλήτρια της Κίνας, μετά την Ζίε Ζουν, και η 13η Κινέζα που πήρετον τίτλο γκρανμαίτρ. Το 2006 απέκτησε την υπηκοότητα του Κατάρ …

  • 1978 Οι Ερυθρές Ταξιαρχίες ανακοινώνουν την απαγωγή του πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας, Αλντο Μόρο, και απειλούν ότι θα τον εκτελέσουν αν δεν αποφυλακιστούν όσα μέλη της οργάνωσης έχουν συλληφθεί.

  • 1978 Γεννήθηκε ο Κώστας Μπακογιάννης, έλληνας πολιτικός, Δήμαρχος Αθηναίων από το 2019 έως και το 2023.

  • 1979 Πέθανε ο Ζαν Μονέ. Γάλλος επιχειρηματίας και δημόσιος λειτουργός, ένας από τους οραματιστές της Ενωμένης Ευρώπης, στο πρότυπο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Θεωρείται ένας από τους πατέρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Ζαν Ομέρ Μαρί Γκαμπριέλ Μονέ γεννήθηκε στο Κονιάκ της νοτιοδυτικής Γαλλίας στις 9 Νοεμβρίου 1888. Σε ηλικία 16 ετών εγκατέλειψε το σχολείο για ν’ ασχοληθεί με την οικογενειακή επιχείρηση εμπορίας κονιάκ. Ταξίδεψε σ’ όλο τον κόσμο, πλουτίζοντας διαρκώς τις εμπειρίες του. Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, προσέφερε τις υπηρεσίες του ως εκπρόσωπος της Γαλλίας στη Διασυμμαχική Επιτροπή Ναυτιλίας και, μετά τον πόλεμο, διετέλεσε αναπληρωτής γενικός γραμματέας της Κοινωνίας των Εθνών (1919-1923). Μετά τη λήξη της θητείας του στον διεθνή οργανισμό - πρόδρομο του ΟΗΕ, επανήλθε στην πατρική επιχείρηση κι εργάστηκε ως έμπορος κονιάκ και αργότερα ως τραπεζίτης στις ΗΠΑ. Μεταξύ του 1934 και 1936 διατέλεσε σύμβουλος του εθνικιστή κινέζου ηγέτη Τσανγκ Κάι Σεκ. Το 1929 γνώρισε την κατά 20 χρόνια μικρότερη του Σίλβια Τζιανίνι, σύζυγο του εμπορικού αντιπροσώπου της πατρικής επιχείρησης στην Ιταλία και την ερωτεύτηκε σφοδρά. Επειδή, όμως, δεν μπορούσε να πάρει διαζύγιο, καθώς αυτό απαγορευόταν στις καθολικές χώρες εκείνη την εποχή, ο Μονέ με τις διεθνείς διασυνδέσεις του κανόνισε να λάβει τη σοβιετική υπηκοότητα η μέλλουσα σύζυγός του. Το διαζύγιο εκδόθηκε με συνοπτικές διαδικασίες και ο πολιτικός γάμος έγινε στη Μόσχα το 1934. Το ζευγάρι απέκτησε μία κόρη και παντρεύτηκε με θρησκευτικό γάμο μόλις το 1974. Κατά την έναρξη του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, ο Μονέ ορίστηκε πρόεδρος της Γαλλοβρετανικής Συντονιστικής Οικονομικής Επιτροπής και τον Ιούνιο του 1940 υπέδειξε στον πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας Γουίνστον Τσόρτσιλ μία γαλλοβρετανική οικονομική και πολιτική ένωση, ως αντίβαρο στη ναζιστική Γερμανία. Μετά τη συνθηκολόγηση της Γαλλίας, κατέφυγε στην Ουάσινγκτον, όπου τοποθετήθηκε μέλος του Συμβουλίου Ανεφοδιασμού της Με­γάλης Βρετανίας. Στις αρχές του 1943 η αμερικανική κυβέρνηση τον έστειλε στο Αλγέρι για να διαπραγματευτεί με τον στρατηγό Ζιρό, που ήταν πιστός στη δοσιλογική κυβέρνηση του Βισύ και τον Μάιο του ίδιου χρόνου έγινε μέλος της Γαλλικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, υπό τον στρατηγό Ντε Γκολ. Μετά την απελευθέρωση της Γαλλίας και την εθνικοποίηση των εταιρειών σιδηροδρόμων, ορυχείων και ηλεκτροπαραγωγής, διορίστηκε επικεφαλής της επιτροπής για την προετοιμασία ενός πλήρους σχεδίου ανασυγκρότησης και εκσυγχρονισμού της κατεστραμμένης γαλλικής οικονομίας. Στις 11 Ιανουαρίου 1947 το σχέδιο υιοθετήθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση και ο Μονέ διορίστηκε γενικός επίτροπος της Υπηρεσίας Εθνικού Σχεδιασμού. Στις 9 Μαΐου 1950, ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ρομπέρ Σουμάν, σε μία ιστορική δήλωση υποστήριξε ότι η συνένωση των ευρωπαϊκών εθνών μπορεί να θεμελιωθεί μόνο στην εξάλειψη της αιώνιας αντιπαράθεσης μεταξύ της Γαλλίας και Γερμανίας και πρότεινε ως πρώτο βήμα να τεθεί το σύνολο της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα υπό ενιαία διοίκηση. Το «Σχέδιο Σουμάν», το πρώτο βήμα για την ευρωπαϊκή ενοποίηση, το οποίο συντάχθηκε από τον Μονέ, ενσωματώθηκε στη συνθήκη των Παρισίων της 18ης Απριλίου 1951, με την οποία δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ), με κράτη - μέλη τη Γαλλία, τη Δυτική Γερμανία, την Ιταλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο. Από το 1952 έως το 1955 ο Μονέ ήταν ο πρώτος πρόεδρος του ανώτατου συμβουλίου της ΕΚΑΧ. Το 1955 οργάνωσε την Επιτροπή Πρωτοβουλίας για τη δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, της οποίας διετέλεσε πρόεδρος από το 1956 έως το 1975. Το 1966 το Πανεπιστήμιο της Βόννης του απένειμε το θεσμοθετημένο τότε βραβείο «Ρομπέρ Σουμάν», τιμώντας τις υπηρεσίες του στην ευρωπαϊκή υπόθεση. Το 1976 οι αρχηγοί των κυβερνήσεων των εννιά τότε χωρών της ΕΟΚ τον ανακήρυξαν πολίτη της Ευρώπης. Το 1978 εξέδωσε τα «Απομνημονεύματα».

  • 1993 Ο Άρης κατακτά το Ευρωπαϊκό Κύπελλο (πρώην Κύπελλο Κυπελλούχων) στο μπάσκετ. Στον τελικό, που διεξάγεται στο Τορίνο, νικάει την τουρκική Εφές Πίλσεν με 50-48. Είναι ο πρώτος ευρωπαϊκός τίτλος για την ομάδα της Θεσσαλονίκης.

  • 1995 Στις ΗΠΑ, η πολιτεία του Μισισιπή είναι η τελευταία που επικυρώνει νομοθετικά την τροπολογία του 1865 του αμερικανικού Συντάγματος, για την κατάργηση της δουλείας.

  • 1996 Βραβεύεται με το βραβείο “Αργυρή Ταινία” στην Ιταλία ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος, ως καλύτερος Ευρωπαίος σκηνοθέτης.

  • 2015 Νεκρός εντοπίζεται ο φοιτητής της Γαλακτομικής Σχολής Ιωαννίνων Βαγγέλης Γιακουμάκης. Ο 20χρονος φοιτητής από το Ρέθυμνο είχε εξαφανιστεί μυστηριωδώς στις 6 Φεβρουαρίου και η υπόθεσή του απασχόλησε και απασχολεί το πανελλήνιο.

Previous
Previous

Πρωτοπόροι στην παγκόσμια πλοιοκτησία σε αξία στόλου

Next
Next

Βαθμολογία Ευρωλίγκας