Σαν σήμερα, 8 Μαρτίου…

Σήμερα, 8 Μαρτίου

Γιορτάζουν

  • Ερμής

  • Θεοφύλακτος

  • Θεοφύλακτη

Επέτειοι και Λοιπές Εορτές

  • Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας (International Women's Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου. Θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 1977 με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ για να αναδείξει τα προβλήματα και να προωθήσει τα δικαιώματα της γυναίκας. Παρά τα μεγάλα βήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια η ισότητα της γυναίκας με τον άνδρα είναι ένα απραγματοποίητο όνειρο όχι μόνο στο άμεσο αλλά και στο απώτερο μέλλον. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κατήγγειλε, στις 6 Μαρτίου 2023, ότι η «ισότητα» μεταξύ ανδρών και γυναικών παγκοσμίως είναι ένας ολοένα και πιο μακρινός στόχος, ο οποίος θα επιτευχθεί στην καλύτερη περίπτωση «σε 300 χρόνια». «Η ισότητα μεταξύ των δύο φύλων απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο. Με τους τρέχοντες ρυθμούς η οργάνωση του ΟΗΕ για τις γυναίκες (Ταμείο Ανάπτυξης για τις Γυναίκες UNIFEM) προβλέπει ότι θα επιτευχθεί σε 300 χρόνια», τόνισε ο Γκουτέρες σε ομιλία του κατά την έναρξη των συζητήσεων στη Νέα Υόρκη της Επιτροπής του ΟΗΕ για το καθεστώς των Γυναικών (CSW). Η ιστορική διαδρομή της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας δεν ξεκινά με την υιοθέτησή από τον ΟΗΕ το 1977. Πρωτογιορτάστηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1909 στην Νέα Υόρκη, ως Εθνική Ημέρα της Γυναίκας, με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ, σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, οι οποίες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας. Το περιστατικό αυτό αμφισβητείται σήμερα από μερίδα αμερικανών ιστορικών και χαρακτηρίζεται μύθος. Με αφετηρία τις ΗΠΑ, ο εορτασμός διεθνοποιήθηκε τον επόμενο χρόνο, κατά την διάρκεια δευτέρου συνεδρίου του γυναικείου τμήματος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς (2η Διεθνής), που έγινε στην Κοπεγχάγη (26-27 Αυγούστου 1910). Οι 100 σύνεδροι από 17 χώρες υιοθέτησαν την πρόταση τριών γερμανίδων (Λουίζ Τσιτς, Κλάρα Τσέτκιν και Κέτε Ντούνκερ) να γιορτάζεται κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας,ως ένα βήμα για την προώθηση της ισότητας των δύο φύλων, που θα περιλάμβανε και το εκλογικό δικαίωμα, που ήταν τότε το καθολικό ζητούμενο για τις γυναίκες όλου του κόσμου. Στις 19 Μαρτίου 1911 γιορτάστηκε για πρώτη φορά η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στην Αυστρία, την Γερμανία, την Ελβετία και την Δανία. Κοινός τόπος και στις τέσσερις χώρες ήταν η ψήφος στις γυναίκες και η ανάδειξη των γυναικών σε δημόσια αξιώματα. Οι αμερικανίδες συνέχιζαν να γιορτάζουν την δική τους εθνική ημέρα την τελευταία Κυριακή του Φεβρουαρίου. Το 1914, η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε στην Γερμανία στις 8 Μαρτίου – είτε επειδή ήταν Κυριακή είτε σε ανάμνηση της απεργίας του 1857 στην Νέα Υόρκη- και έκτοτε καθιερώθηκε η ημερομηνία αυτή για τον εορτασμό και υιοθετήθηκε αρκετά χρόνια αργότερα από τον ΟΗΕ. Μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία (1917), η φεμινίστρια Αλεξάνδρα Κολοντάι έπεισε τον Λένιν να καθιερώσει την 8η Μαρτίου ως επίσημη αργία. Αργία μόνο για τις γυναίκες καθιερώθηκε στην Κίνα μετά την επικράτηση των κομμουνιστών του Μάο Τσε Τουνγκ. Γρήγορα, όμως, η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας έχασε το πολιτικό και διεκδικητικό της υπόβαθρο και εορτάζεται ως έκφραση συμπάθειας και αγάπης των ανδρών προς τις γυναίκες, με προσφορά λουλουδιών και δώρων. Η άνοδος του φεμινιστικού κινήματος στη Δύση τη δεκαετία του '60 αναζωογόνησε τη Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, η οποίας από το 1977 διεξάγεται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με αιχμή του δόρατος την ανάδειξη των γυναικείων προβλημάτων και δικαιωμάτων.

  • Ημέρα της Μητέρας στην Αλβανία και το Λάος.

  • Ημέρα της Επανάστασης στην Συρία, σε ανάμνηση της ανάληψης της εξουσίας από το κόμμα Μπάαθ.

Χριστιανικό Εορτολόγιο

Ορθόδοξη Εκκλησία

  • Οσίου Θεοφυλάκτου επισκόπου Νικομηδείας.

  • Αγίου Αποστόλου Ερμού.

  • Αγίου μάρτυρος Δίωνος.

  • Οσίου πατρός ημών Δομετίου.

  • Αγίου ιερομάρτυρος Κυρίλλου.

  • Αγίων μαρτύρων Φηλικίτης, Ερενίας, Ρογάτου, Φήλικος, ετέρου Ρογάτου, Βεάτου, Ουρβανού, Σιλβανού και Μαμμίλου.

  • Οσίου πατρός Παύλου του Ομολογητού.

  • Οσίων πατέρων Λαζάρου και Αθανασίου των εκ Ρωσίας.

  • Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου του Σημείου.

Καθολική Εκκλησία

  • Αγίας Βερονίκης της Αιμορροούσης.

  • Αγίου Ιωάννη του Θεού, προστάτη των βιβλιοδετών και των πυροσβεστών.

  • Αγίου Φιλήμονος του ηθοποιού, προστάτη των ηθοποιών και των χορευτών.

Είπαν…

  • “Σ' αυτή τη γη καμιά ευτυχία δεν είναι σίγουρη.”

Χέρμπερτ Σπένσερ, Άγγλος φιλόσοφος και κοινωνιολόγος, από τους θερμούς υποστηρικτές των θεωριών του Κάρολου Δαρβίνου περί της εξέλιξης των ειδών και συνιδρυτής του περιοδικού Economist.

Σαν σήμερα, 8 Μαρτίου…

Τι έγινε σαν σήμερα, 8 Μαρτίου, στην Ελλάδα και στον Κόσμο

  • 415 Λιντσαρίστηκε και κατακρεουργήθηκε από χριστιανούς η Ελληνίδα νεοπλατωνική φιλόσοφος, αστρονόμος και μαθηματικός Υπατία, η οποία στη συνέχεια ταυτίστηκε με την Αγία Αικατερίνη!!! Ελληνίδα νεοπλατωνική φιλόσοφος, αστρονόμος και μαθηματικός. Έζησε και δίδαξε στην Αλεξάνδρεια της Ρωμαϊκής (Βυζαντινής) Αιγύπτου, όπου και δολοφονήθηκε από όχλο φανατικών χριστιανών. Θεωρείται η πρώτη γυναίκα που διακρίθηκε στα μαθηματικά. Η Υπατία γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 370 και ήταν κόρη του μαθηματικού και αστρονόμου Θέωνα του Αλεξανδρέως (335-405). Έλαβε πολύ καλή εκπαίδευση στην Αθήνα και στην Ιταλία. Στην Αθήνα παρακολούθησε μαθήματα στη νεοπλατωνική σχολή του Πλούταρχου του Νεότερου και της κόρης του Ασκληπιγένειας, ενώ μαθήτευσε και κοντά στο Πρόκλο και τον Ιεροκλή. Μετά την επιστροφή της στην Αλεξάνδρεια ανέλαβε την εκεί σχολή των Πλατωνιστών, που ακολουθούσε τη διδασκαλία του Πλωτίνου, ενός από τους πρώτους νεοπλατωνιστές φιλοσόφους. Η ευγλωττία της Υπατίας, η σπάνια μετριοφροσύνη της και η ομορφιά της, σε συνδυασμό με τα αξιοσημείωτα πνευματικά της χαρίσματα, προσέλκυσαν μεγάλο αριθμό μαθητών. Ανάμεσά τους ήταν και ο Συνέσιος ο Κυρηναίος, ο μετέπειτα επίσκοπος Πτολεμαΐδος, του οποίου σώζονται πολλές επιστολές απευθυνόμενες προς αυτήν. Η Υπατία αποτελούσε σύμβολο της μάθησης και της επιστήμης, οι οποίες την εποχή εκείνη ταυτίζονταν ευρέως από τους πρώτους Χριστιανούς με την ειδωλολατρία. Έτσι, υπήρξε το επίκεντρο της έντασης μεταξύ χριστιανών και εθνικών (μη χριστιανών), οι οποίες ταλαιπώρησαν αρκετά την Αλεξάνδρεια εκείνη την περίοδο. Μετά την άνοδο του Κυρίλλου στον πατριαρχικό θρόνο της Αλεξανδρείας το 412, η Υπατία βρέθηκε στο στόχαστρο του πατριάρχη, εξαιτίας της σχέσης της με τον Ορέστη, τον έπαρχο της πόλης, που ήταν ειδωλολάτρης, όπως αναφέρει στο έργο του Εκκλησιαστική Ιστορία ο ιστορικός Σωκράτης ο Σχολαστικός. Στις 8 Μαρτίου του 415 δολοφονήθηκε με χαρακτηριστική αγριότητα (με διαμελισμό) από μια ομάδα φανατισμένων χριστιανών, που την αποτελούσαν μοναχοί και οπαδοί του Κυρίλλου. Ανεξάρτητα από το ακριβές κίνητρο της δολοφονίας της, η φυγή πολλών λογίων αμέσως μετά το γεγονός σήμανε την αρχή του μαρασμού της Αλεξάνδρειας ως πνευματικού κέντρου. Σύμφωνα με το λεξικό του Σούδα ή Σουίδα (βυζαντινή εγκυκλοπαίδεια), η Υπατία έγραψε σχόλια στην Αριθμητική του Διόφαντου του Αλεξανδρέως, στα Κωνικά του Απολλώνιου από την Πέργη, και στον αστρονομικό κανόνα του Πτολεμαίου (Αλμαγέστη). Αυτά τα έργα της χάθηκαν, αλλά οι τίτλοι τους, σε συνδυασμό με τις επιστολές του Συνέσιου, ο οποίος τη συμβουλευόταν για την κατασκευή του Αστρολάβου, δείχνουν ότι είχε αφιερωθεί ιδιαίτερα στην αστρονομία και τα μαθηματικά. Η ύπαρξη αυστηρά φιλοσοφικών έργων της μας είναι άγνωστη. Η φιλοσοφία της, περισσότερο λόγια και επιστημονική ως προς τη φύση της και λιγότερο απόκρυφη, αποτέλεσε την πεμπτουσία του Αλεξανδρινού Νεοπλατωνισμού. Η συνεισφορά της στην επιστήμη -αμφισβητούμενη πάντως- περιλαμβάνει τη χαρτογράφηση ουράνιων σωμάτων και την ανακάλυψη του αραιόμετρου ή πυκνόμετρου, ενός ειδικού οργάνου που προσδιορίζει την πυκνότητα των διαφόρων υγρών.

  • 1849 Γεννήθηκε ο ποιητής και πεζογράφος, Γεώργιος Βιζυηνός

  • 1857 Οι εργάτριες στα υφαντουργεία και τα ραφτάδικα της Νέας Υόρκης, κατεβαίνουν σε απεργία και διαδηλώσεις. Ζητούν ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς και μείωση των ωρών εργασίας. Οι γυναίκες εκείνη την εποχή δούλευαν στα εργοστάσια 16 ώρες τη μέρα, ενώ οι μισθοί τους ήταν σημαντικά μικρότεροι απ’ τους μισθούς των ανδρών. Εκτός των άλλων διακρίσεων, οι εργάτριες είχαν να αντιμετωπίσουν και τη διάκριση που γινόταν ανάμεσα στους εργαζόμενους αγγλοσαξονικής καταγωγής και στους υπόλοιπους υπέρ των πρώτων. Αισθανόμενοι την απειλή μιας γενικευμένης εργατικής εξέγερσης, οι εργοστασιάρχες απαντούν με ομαδικές απολύσεις και εξαπολύουν τους «μπράβους» για να τρομοκρατήσουν τις εργάτριες που πρωτοστατούσαν στην απεργία. Παρά την τρομοκρατία, οι διαδηλώσεις εκείνης της μέρας χαρακτηρίστηκαν από το μέγεθος και τη μαχητικότητά τους. Στους εργοδότες και την κυβέρνηση δεν έμενε άλλος δρόμος από το να χρησιμοποιήσουν την αστυνομία. Οι αστυνομικές δυνάμεις ρίχνονται με μανία πάνω στις εργάτριες, οι διαδηλώσεις βάφτηκαν με αίμα .

  • 1869 Πέθανε ο φιλέλληνας Γάλλος μουσικοκριτικός και συνθέτης Εκτόρ Μπερλιόζ, δημιουργός της “Φανταστικής Συμφωνίας” και πολλών άλλων έργων εμπνευσμένων από την ελληνική επανάσταση και μυθολογία.

  • 1881 Γεννήθηκε η Γαλάτεια Καζαντζάκη. Η Γαλάτεια Καζαντζάκη ήταν ελληνίδα πεζογράφος, θεατρική συγγραφέας, ποιήτρια, κριτικός και μεταφράστρια. Υπήρξε τους πρωτοπόρους του κοινωνικού προβληματισμού, ακολουθώντας το ρεύμα του ρεαλισμού. Από το έργο της δεν έλειψαν τα προσωπικά πάθη των ανθρώπων, η βαθιά γνώση της γυναικείας ψυχολογίας και η ακρίβεια των χαρακτήρων μιας ιστορικά πλούσιας σε εκδηλώσεις εποχής. Η Γαλάτεια Αλεξίου γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης στις 8 Μαρτίου 1881 (ή 1886). Ήταν κόρη του λόγιου και εκδότη Στυλιανού Αλεξίου (1852-1921) και της Ελένης Ζαχαριάδη, αδελφή της πεζογράφου και παιδαγωγού Έλλης Αλεξίου (1894-1988) και του ποιητή Λευτέρη Αλεξίου (1890-1964), πρώτη σύζυγος του Νίκου Καζαντζάκη (1883-1957) και σε δεύτερο γάμο σύζυγος του κριτικού και ποιητή Μάρκου Αυγέρη (1884-1973). Σπούδασε σε γαλλικό ιδιωτικό σχολείο και από το 1906 άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα και μεταφράσεις με το ψευδώνυμο Lalo de Castro. To 1909 δημοσίευσε στο περιοδικό «Νουμάς» τη νουβέλα «Ridi Pagliaccio» («Γέλα Παλιάτσο») με το πατρικό της όνομα. Η κριτική που έγραψε ο Νίκος Καζαντζάκης (με το ψευδώνυμο Κάρμα Νιρβαμή) στάθηκε η αφορμή της γνωριμίας τους. Μετά το γάμο τους το 1911 χρησιμοποίησε κι εκείνη το ψευδώνυμο Πετρούλα Ψηλορείτη. Στη συνέχεια, συνεργάστηκε με τα περιοδικά «Νέα Ζωή», «Δελτίο του Εκπαιδευτικού Ομίλου», «Γράμματα», «Μαύρος Γάτος», «Καλλιτεχνικά Νέα», «Ελεύθερα Γράμματα», «Πρωτοπόροι», στο οποίο διετέλεσε αρχισυντάκτρια και «Νέοι Πρωτοπόροι». Το 1914 εξέδωσε το πρώτο αναγνωστικό για την έκτη τάξη του δημοτικού με τον τίτλο «Μεγάλη Ελλάς» και άλλα πέντε για τάξεις του δημοτικού. Υπέγραφε με το όνομα Γαλάτεια Καζαντζάκη, το οποίο καθιέρωσε έκτοτε και μετά το διαζύγιό της με τον Νίκο Καζαντζάκη, που επισημοποιήθηκε το 1926. Το 1911 ανέβηκε στο Αττικό Θέατρο το τρίπρακτο δράμα της «Με κάθε θυσία», αλλά η αναγνώρισή της ήλθε το 1933, όταν ο Φώτος Πολίτης σκηνοθέτησε στο Εθνικό Θέατρο το έργο της «Ενώ το πλοίο ταξιδεύει». Το 1927 δημοσίευσε τα διηγήματά της με τον τίτλο «11 π.μ. - 1 μ.μ.» και το 1933 το μυθιστόρημα «Γυναίκες». Το 1953 εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων «Κρίσιμες ώρες» και το 1957 το μυθιστόρημα «Άνθρωποι και Υπεράνθρωποι», με αυτοβιογραφικό περιεχόμενο και με μία διάθεση απομυθοποίησης της προσωπικότητας του Νίκου Καζαντζάκη. Το 1958, με τον τίτλο «Αυλαία» συγκέντρωσε σ’ ένα τόμο τα θεατρικά της έργα. Η Γαλάτεια Καζαντζάκη υπήρξε ενεργό μέλος της αριστερής πρωτοπορίας, συνεργάστηκε με τα έντυπα του ΚΚΕ και κατά τη διάρκεια της δικτατορίας Μεταξά συνελήφθη και της απαγορεύθηκε να δημοσιογραφεί και να δημοσιεύει ενυπόγραφα. Μετά την απελευθέρωση (1944) απολύθηκε από τη θέση της στη Βιβλιοθήκη του Δήμου Αθηναίων λόγω κοινωνικών φρονημάτων. Η Γαλάτεια Καζαντζάκη πέθανε στην Αθήνα στις 17 Νοεμβρίου 1962, σε ηλικία 81 ετών.

  • 1887 Η Καλλιρρόη Παρρέν κυκλοφορεί την «Εφημερίδα των Κυριών».

  • 1904 Γεννήθηκε ο Κορυφαίος έλληνας μουσουργός Νίκος Σκαλκώτας, με πρωτότυπο έργο και διεθνή απήχηση. Η πιο γνωστή σύνθεσή του είναι οι «36 ελληνικοί χοροί για Ορχήστρα» (1934-1936). Ο Νίκος Σκαλκώτας γεννήθηκε στη Χαλκίδα στις 8 Μαρτίου 1904. Καταγόταν από την Τήνο και προερχόταν από οικογένεια μουσικών με το επίθετο Σκαλκώτος. Ο πατέρας του Αλέκος, φλαουτίστας στη Φιλαρμονική της Χαλκίδας, άλλαξε το επίθετο της οικογένειάς του σε Σκαλκώτας, χάριν ευφωνίας. Από την ηλικία των πέντε ετών άρχισε να μαθαίνει βιολί με τον θείο του και το 1910 η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα για να του προσφέρει την ευκαιρία πληρέστερης μουσικής μόρφωσης. Γράφτηκε στο Ωδείο Αθηνών και το 1918 αποφοίτησε με την ανώτατη διάκριση («Χρυσό Μετάλλιο») για την ερμηνεία του στο «Κοντσέρτο για βιολί» του Μπετόβεν. Τα επόμενα χρόνια έπαιζε βιολί σε διάφορες εκδηλώσεις, ενώ ποιήματά του δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Νουμάς». Το 1921 λαμβάνει υποτροφία από το Ίδρυμα Αβέρωφ για ανώτερες σπουδές βιολιού στο Βερολίνο. Γρήγορα, όμως, θα προσανατολιστεί στη σύνθεση, με δασκάλους τον Κουρτ Βάιλ, τον Φίλιπ Γιάρναχ και τον «πάπα της πρωτοπορίας» Άρνολντ Σένμπμπεργκ, ο οποίος τον εκτιμούσε ιδιαίτερα. Μαζί του έμεινε ως το 1931, χάρη σε νέα υποτροφία που του προσέφερε ο Εμμανουήλ Μπενάκης. Παράλληλα, έπαιζε βιολί σε ελαφρές ορχήστρες για να συμπληρώνει το εισόδημά του. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Βερολίνο έγραψε πάνω από 70 έργα, τα περισσότερα από τα οποία χάθηκαν. Παρά την εκτίμηση που έτρεφε στον Σένμπεργκ, δεν ακολούθησε τυφλά το δωδεκαφθογγικό σύστημα του δασκάλου του, αλλά ανέπτυξε μια δική του απόλυτα πρωτότυπη παραλλαγή. Το 1931, μια έντονη συναισθηματική κρίση προκάλεσε τη διακοπή της σχέσης του με την γερμανίδα σύντροφό του, τη βιολονίστρια Ματίλντε Τέμκο, με την οποία είχε αποκτήσει δύο παιδιά, την Άρτεμη και ένα βρέφος που χάθηκε στη γέννα. Ακολούθησε η δημιουργική κρίση, που κράτησε έως το 1935. Τον Μάιο του 1933 επιστρέφει στην Ελλάδα, τον ίδιο ακριβώς μήνα που ο δάσκαλός του Άρνολντ Σένμπεργκ παίρνει τον δρόμο της εξορίας για τις ΗΠΑ, μη αντέχοντας την καταπίεση των Ναζί. Από την πρώτη στιγμή που πάτησε το πόδι του στην πατρίδα αντιμετώπισε τον φθόνο και την καχυποψία του μουσικού κυκλώματος (Φιλοκτήτης Οικονομίδης, Μανώλης Καλομοίρης, Δημήτρης Μητρόπουλος, Σπύρος Φαραντάτος), παρότι ήταν γνωστή η αξία του. Στα μουσικά πράγματα της χώρας κυριαρχούσαν άνθρωποι συντηρητικών αντιλήψεων, που σχετίζονταν με τη λεγόμενη «Εθνική Σχολή» και δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να κατανοήσουν τις νέες μουσικές προτάσεις του Σκαλκώτα. Ισχυρίζονταν ότι έγραφε ακαταλαβίστικη μουσική, που ήταν αντίθετη με τους κανόνες που διδάσκονταν στα ωδεία και διέδιδαν πως ήταν ήταν τρελός! Ο μουσικολόγος και βιογράφος του Σκαλκώτα Γ. Γ. Παπαϊωάννου αποκαλεί τη συμπεριφορά τους απέναντι στον Σκαλκώτα «μεγάλη συμπαιγνία» και πιστεύει ότι το πληθωρικό του ταλέντο θα τους επισκίαζε και θα τους εξοστράκιζε από τις «καρέκλες» τους. Όλες οι πόρτες ήταν κλειστές για τον Σκαλκώτα. Για να ζήσει δέχεται να παίξει βιολί σε ένα από τα τελευταία αναλόγια της Κρατικής Ορχήστρας και αργότερα στις Ορχήστρες της Λυρικής και της Ραδιοφωνίας, παρά την αναμφισβήτητη αξία του ως βιολονίστα. Ως αντίδοτο, άρχισε να συνθέτει πυρετωδώς από το 1935 και ως το 1945 είχε γράψει πάνω 100 έργα. Κλεισμένος στον δικό του κόσμο και αποκομμένος εντελώς από τις ευρωπαϊκές τάσεις ανέπτυξε ένα δικό του, εντελώς προσωπικό ύφος. Το 1946 παντρεύτηκε την πιανίστρια Μαρία Παγκαλή κι ένα χρόνο αργότερα ήρθε στη ζωή ο γιος τους Αλέκος, που διακρίθηκε ως ζωγράφος. Ακολούθησε μια νέα περίοδος δημιουργικής σιωπής, αλλά από το 1949 άρχισε να συνθέτει με τους παλιούς του ρυθμούς νέα έργα και να ενορχηστρώνει παλιότερα. Το νήμα της ζωής του κόπηκε ξαφνικά στις 20 Σεπτεμβρίου 1949 από μια περισφιγμένη κήλη που την είχε αμελήσει. Δύο ημέρες αργότερα γεννήθηκε ο δεύτερος γιος του, Νίκος, που τον γνωρίζουμε ως πρωταθλητή Ελλάδας στο σκάκι. Ο Σκαλκώτας ανακαλύφθηκε ως συνθέτης μετά τον θάνατό του, χάρη στην πρωτοβουλία φίλων και θαυμαστών του (Γ.Γ. Παπαϊωάννου, Γιώργος Χατζηνίκος κ.ά.), που ίδρυσαν την «Εταιρεία Φίλων Σκαλκώτα» για να διαφυλάξουν και να διαδώσουν το έργο του, που περιλαμβάνει πάνω από 170 έργα (κοντσέρτα, συμφωνικές σουίτες, μουσική δωματίου, χορούς και τραγούδια). Το 60% των προχωρημένων έργων του ακολουθεί ένα δικής του επινόησης δωδεκαφθογγικό σύστημα, ενώ το 40% ανήκει σε άλλα σειραϊκά, «ελεύθερα» συστήματα σύνθεσης. Εκτός από τα προχωρημένα (ατονικά) έργα του, που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 85% της παραγωγής του, περίπου ένα 12% αφορά σε απλούστερα, τονικά και τροπικά έργα, όπως οι περίφημοι «36 Ελληνικοί Χοροί για ορχήστρα» και το λαϊκό μπαλέτο «Η Θάλασσα», που ενσωματώνουν στοιχεία της ελληνικής δημοτικής μουσικής με ένα τρόπο τελείως προσωπικό και πρωτοποριακό. Ο Σκαλκώτας επεδίωκε να συλλάβει την ουσία της και δεν ήθελε μόνο να αξιοποιήσει την εθνική μας κληρονομιά, όπως η πρώτη γενιά των συνθετών της «Εθνικής Σχολής». Σήμερα, ο Νίκος Σκαλκώτας θεωρείται ένας από τους σημαντικούς συνθέτες του 20ου αιώνα. Ο αυστροβρετανός μουσικολόγος και κριτικός Χανς Κέλερ πλειοδοτεί και σε ένα κείμενό του αναφέρει ως κορυφαίους συνθέτες του 20ου αιώνα τα τέσσερα «Σ»: Σένμπεργκ, Στραβίνσκι, Σκαλκώτας και Σοστακόβιτς.

  • 1906 Πέθανε η Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, Ελληνίδα πεζογράφος. (Γεν. 1867)

  • 1907 Πέθανε ο Μαρίνος Αντύπας. Αγωνιστής για τα δικαιώματα της αγροτιάς, υπέρμαχος των σοσιαλιστικών ιδεών και δημοσιογράφος. Ο Μαρίνος Αντύπας γεννήθηκε το 1872 στα Φερεντινάτα της Κεφαλληνίας. Ήταν ο πρωτότοκος γιος του μαραγκού και ξυλογλύπτη Σπύρου Αντύπα και της Αγγελικής Κλαδά. Τελείωσε με στερήσεις το Γυμνάσιο στο Αργοστόλι το 1890 και τον ίδιο χρόνο εγγράφηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς τελικά να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Κατά τη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων υπήρξε ενεργό μέλος του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου στην Αθήνα, ιδρυτής του οποίου υπήρξε ο διανοούμενος Σταύρος Καλλέργης. Το 1896 συμμετείχε ως εθελοντής στην Κρητική Επανάσταση, όπου και τραυματίστηκε, αγωνιζόμενος στο πλευρό των Κρητών, που πάλευαν να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό. Επέστρεψε στην Αθήνα τον επόμενο χρόνο, όπου και συνελήφθη, επειδή σε μία ομιλία του κατηγόρησε τη βασιλική οικογένεια ως υπεύθυνη για το φιάσκο του Ελληνοτουρκικού Πολέμου του 1897. Καταδικάστηκε σε φυλάκιση ενός χρόνου και μετά την αποφυλάκισή του συνελήφθη εκ νέου, κατηγορούμενος για ηθική αυτουργία στην απόπειρα δολοφονίας του βασιλιά Γεωργίου Α’, που επισυνέβη στις 14 Φεβρουαρίου 1898. Μετά την κατάρρευση της εις βάρος του κατηγορίας επέστρεψε στην Κεφαλληνία και το 1900 εξέδωσε στο Αργοστόλι την εβδομαδιαία εφημερίδα «Ανάστασις», μαχητικό όργανο των ιδεών του, που κυκλοφορούσε με μεγάλα διαστήματα διακοπών έως το θάνατό του. Στο Αργοστόλι ίδρυσε, επίσης, το λαϊκό αναγνωστήριο «Η Ισότης», το οποίο υπήρξε κέντρο πνευματικού και πολιτικού προβληματισμού. Το 1904 ταξίδεψε στο Βουκουρέστι κι έπεισε τον πλούσιο θείο του Γεώργιο Σκιαδαρέση να επενδύσει στην αγορά γης στον Θεσσαλικό κάμπο. Πράγματι, ο Σκιαδαρέσης μαζί τον συμπατριώτη του Αριστείδη Μεταξά αγόρασαν στην περιοχή των Τεμπών μία μεγάλη έκταση (τσιφλίκι) 300.000 στρεμμάτων. Στις εκλογές της 20ης Μαρτίου 1906, ο Αντύπας κατήλθε ως υποψήφιος βουλευτής, αλλά απέτυχε να εκλεγεί κι έτσι τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς ανέλαβε τη διεύθυνση του τσιφλικιού του θείου του. Αμέσως μόλις εγκαταστάθηκε στην περιοχή της Ραψάνης και διαπίστωσε τις άθλιες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των κολίγων, ύψωσε τη σημαία του αγροτισμού, εμπνεόμενος από ένα όραμα ουτοπικού σοσιαλισμού. Με ομιλίες και περιοδείες στα γύρω χωριά προπαγάνδιζε τη χειραφέτηση των αγροτών μέσω της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης των τσιφλικιών και της διανομής τους στους κολίγους, κατόπιν αποζημίωσης των ιδιοκτητών τους. Η στάση του αυτή απέναντι στο αγροτικό πρόβλημα της εποχής προκάλεσε την αντίδραση των τσιφλικούχων, πολλοί από τους οποίους ήταν επιφανείς Έλληνες της διασποράς. Έτσι, κάποιοι από αυτούς σίγουρα θα ένιωσαν ανακούφιση, όταν πληροφορήθηκαν τη δολοφονία του Μαρίνου Αντύπα το βράδυ της 8ης Μαρτίου 1907 στον Πυργετό της Λάρισας, από τον Ιωάννη Κυριακού, επιστάτη του Αριστείδη Μεταξά, συνεταίρου του θείου του Γεωργίου Σκιαδαρέση. Ο Κυριακού υποστήριξε, ενώπιον των αστυνομικών αρχών που επιλήφθηκαν της υπόθεσης, ότι βρισκόταν σε άμυνα, όταν πυροβόλησε τον Αντύπα, ο οποίος προηγουμένως, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, τον είχε ραπίσει κατά τη διάρκεια φιλονικίας. Ο ισχυρισμός του αυτός έγινε δεκτός, αργότερα, από το δικαστήριο που τον αθώωσε, παρότι ο Αντύπας είχε χτυπηθεί πισώπλατα. Η δολοφονία του Μαρίνου Αντύπα προκάλεσε συγκίνηση στο χώρο των προοδευτικών δυνάμεων της εποχής και επί αρκετές ημέρες υπήρξε το κύριο θέμα πολλών αθηναϊκών εφημερίδων. Τρία χρόνια ακριβώς μετά τη δολοφονία του, οι κολίγοι ξεσηκώθηκαν στο Κιλελέρ και δικαίωσαν τη θυσία του. O Μαρίνος Αντύπας έκτοτε αποτελεί το σύμβολο των αγώνων των αγροτών στην χώρα μας.

  • 1907 Γεννήθηκε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, πρωθυπουργός και Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Ελλάδας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής γεννήθηκε στις 8 Μαρτίου 1907 στο Κιούπκιοϊ (σήμερα Πρώτη), μια κωμόπολη κοντά στις Σέρρες, που τότε ανήκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο πατέρας του, Γεώργιος, δημοδιδάσκαλος και καλλιεργητής, είχε διωχθεί για την εθνική δράση του, τόσο από τις τουρκικές, όσο και μεταγενέστερα από τις βουλγαρικές αρχές κατοχής. Έζησε ως μαθητής, διαδοχικά, στην Πρώτη, τη Νέα Ζίχνη, τις Σέρρες και τελικά στην Αθήνα, όπου μετά την αποπεράτωση των γυμνασιακών του σπουδών, εγγράφηκε στη Νομική Σχολή, από την οποία αποφοίτησε το 1929. Το 1930 υπηρέτησε επί τετράμηνο τη στρατιωτική του θητεία, ως προστάτης πολύτεκνης οικογένειας. Στη συνέχεια εργάστηκε ως δικηγόρος στις Σέρρες, μέχρις ότου εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής το 1935 με το αντιβενιζελικό Λαϊκό Κόμμα. Επανεξελέγη βουλευτής το 1936, στις τελευταίες εκλογές πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Με την έκρηξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, ο Καραμανλής παρουσιάστηκε για να στρατευθεί στο Σιδηρόκαστρο, αλλά κρίθηκε ανίκανος να υπηρετήσει λόγω βαρηκοΐας. Στη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη δικηγορία. Επανήλθε στην ενεργό πολιτική το 1946, όταν έλαβε μέρος στις εκλογές της 31ης Μαρτίου ως υποψήφιος του Λαϊκού Κόμματος στις Σέρρες και εξελέγη πρώτος σε ψήφους βουλευτής. Το όνομά του θα γίνει γνωστό στο πανελλήνιο από τη θητεία του ως Υπουργός Δημοσίων Έργων στην κυβέρνηση Παπάγου (1952-1955). Θα επιτελέσει σπουδαίο έργο, με την κατασκευή βασικών έργων υποδομής (εγγειοβελτιωτικά έργα, οδικές αρτηρίες, ενεργειακές μονάδες, έργα ύδρευσης κ.ά.). Ο δυναμισμός και η αποφασιστικότητα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, αλλά και η απήχηση του έργου του στην κοινή γνώμη, αποτέλεσε ισχυρό πρόκριμα για την ανάδειξή του στην πρωθυπουργία, μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου Παπάγου. Η πρωτοβουλία του βασιλέα Παύλου να του αναθέσει τον σχηματισμό της κυβέρνησης, στις 5 Οκτωβρίου 1955, εξέπληξε τους πάντες, αφού επικρατέστεροι για τη διαδοχή ήταν οι αντιπρόεδροι της κυβέρνησης Παπάγου, Στέφανος Στεφανόπουλος και Παναγιώτης Κανελλόπουλος. Ο Καραμανλής, από την πρώτη μέρα της πρωθυπουργίας του, θέλησε να βάλει τη δική του σφραγίδα στην πολιτική ζωή της χώρας. Ίδρυσε νέο κόμμα, την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ) και προσέφυγε στις κάλπες τον Φεβρουάριο του 1956. Τις κέρδισε, παρότι το κόμμα του ήλθε δεύτερο σε ψήφους, χάρις στο «τριφασικό» εκλογικό σύστημα. Η επικράτηση στην πρώτη αυτή και στη συνέχεια σε δύο ακόμη εκλογικές αναμετρήσεις, το 1958 και το 1961, του επέτρεψε να διατηρήσει αδιάλειπτα την εξουσία για μία οκταετία (1955-1963), ένα επίτευγμα χωρίς προηγούμενο στην πολιτική ιστορία της χώρας. Πρωταρχική φροντίδα του Καραμανλή ήταν ο σχεδιασμός και η εφαρμογή ενός προγράμματος ταχύρρυθμης οικονομικής ανάπτυξης, σε μια χώρα που βίωνε ακόμη τις συνέπειες του καταστροφικού εμφύλιου πολέμου. Όραμά του υπήρξε μια Ελλάδα απαλλαγμένη από τα σύνδρομα της δυσπραγίας και της φτώχειας. Η σταθερή αύξηση του εθνικού εισοδήματος, με μέσο ετήσιο ρυθμό 6,25%, η άνοδος του κατά κεφαλήν εισοδήματος από 305 σε 565 δολάρια με πληθωρισμό 2%, η ραγδαία άνοδος των επενδύσεων και η μείωση της ανεργίας στο 4,5% (βοηθούμενη και από την αυξανόμενη μετανάστευση) συνθέτουν τις κύριες παραμέτρους του θετικού απολογισμού της διακυβέρνησης Καραμανλή στο πεδίο της οικονομίας. Η ανοδική πορεία της οικονομίας θα του δώσει τη δυνατότητα να στραφεί, με την πάροδο του χρόνου, προς την ενίσχυση της παιδείας, του πολιτισμού και,για πρώτη ουσιαστικά φορά, του αθλητισμού, με τη θεσμοθέτηση του ΠΡΟ-ΠΟ (1959). Ακόμη, αύξησε τη χρηματοδότηση του κοινωνικού τομέα κι έλαβε θεσμικά μέτρα κοινωνικού χαρακτήρα, με κορυφαίο γεγονός τη σύσταση του ΟΓΑ (1961). Όμως, παρά τις προσπάθειές του, ο εκσυγχρονισμός στο πολιτικό πεδίο κινούνταν με χαμηλές ταχύτητες, λόγω των εμφυλιοπολεμικών συνδρόμων, που παρέμειναν ισχυρά στην Ελληνική Δεξιά. Το διεθνές περιβάλλον ήταν αρνητικό για την άσκηση πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής, λόγω του Ψυχρού Πολέμου και της πρόσδεσης της χώρας στο άρμα των ΗΠΑ. Έτσι, ήταν φυσικό για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να αναζητήσει ερείσματα για την κατοχύρωση της ασφάλειας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας στους κόλπους του ΝΑΤΟ. Εν τούτοις, ο Καραμανλής, με αρκετή δόση αποτελεσματικότητας, κατόρθωσε να προαγάγει τις σχέσεις με τον Τρίτο Κόσμο, ιδιαίτερα με τις αραβικές χώρες, προτάσσοντας, οσάκις χρειαζόταν, τα περιφερειακά συμφέροντα της Ελλάδας. Το 1959 υπέγραψε τις Συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου, με τις οποίες τερματίστηκε η βρετανική κυριαρχία επί της Κύπρου και ιδρύθηκε ανεξάρτητο Κυπριακό κράτος, με εγγυήτριες δυνάμεις την Ελλάδα, την Τουρκία και τη Μεγάλη Βρετανία με δικαίωμα στρατιωτικής παρέμβασης. Ο Καραμανλής δέχθηκε αυστηρή κριτική για τις συμφωνίες αυτές, που κατοχύρωναν ως ισότιμο εταίρο στη μεγαλόνησο την Τουρκία. Η καίρια τομή στην εξωτερική πολιτική του εντοπίζεται στην προσπάθεια για την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής πίστευε ότι η ΕΟΚ δεν αποτελούσε «απλώς οικονομικήν κοινοπραξίαν, αλλά οντότητα με ευρυτέραν πολιτικήν αποστολήν και σημασίαν». Έπειτα από επίπονες διαπραγματεύσεις διετούς διάρκειας, η Ελλάδα θα γίνει δεκτή στην αρχική ομάδα των Έξι, ως πρώτο συνδεδεμένο μέλος, στις 9 Ιουλίου 1961. Η πρώτη κυβερνητική οκταετία του Κωνσταντίνου Καραμανλή διακόπηκε απρόβλεπτα, με την παραίτησή του, τον Ιούνιο του 1963, ύστερα από διαφωνία με τον βασιλέα Παύλο, η οποία σηματοδότησε τη ρήξη του με τα Ανάκτορα. Η κρίση δεν ήταν ανεξάρτητη από το κλίμα πολιτικής έντασης εκείνης της εποχής. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πρόεδρος της «Ενώσεως Κέντρου» Γεώργιος Παπανδρέου είχε κηρύξει τον ανένδοτο αγώνα, κατηγορώντας τον Καραμανλή ότι είχε κερδίσει τις εκλογές του 1961 με βία και νοθεία, ενώ η δολοφονία Λαμπράκη από παρακρατικούς στη Θεσσαλονίκη είχε ρίξει βαριά τη σκιά της στη χώρα. («Ποιος επιτέλους κυβερνά αυτό τον τόπο» είχε πει ο Καραμανλής). Στις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963 ηγήθηκε της ΕΡΕ, αλλά υπό το βάρος των καταγγελιών της αντιπολίτευσης, ηττήθηκε από την «Ένωση Κέντρου» του Γεωργίου Παπανδρέου. Τότε, ο Καραμανλής παραιτήθηκε από την ηγεσία της ΕΡΕ κι έφυγε μυστικά για το Παρίσι με το ψευδώνυμο «Τριανταφυλλίδης», όπου ιδιώτευσε επί 11 χρόνια μέχρι τη Μεταπολίτευση. Στις 24 Ιουλίου 1974 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επανήλθε θριαμβευτικά στην Ελλάδα, μετά την κατάρρευση της δικτατορίας υπό το βάρος του άφρονος πραξικοπήματος στην Κύπρο και της τουρκικής εισβολής στη μεγαλόνησο. Επικεφαλής της κυβέρνησης «Εθνικής Ενότητας», κατόρθωσε με συνετές και αποφασιστικές κινήσεις να αποκαταστήσει πλήρως τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος στην Ελλάδα. Νομιμοποίησε το ΚΚΕ έπειτα από 26 χρόνια παρανομίας, ενώ προχώρησε στην αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ ως αντίδραση για την άρνηση της Συμμαχίας να αντιταχθεί στην προέλαση των Τούρκων στην Κύπρο (Αττίλας 2) και αντικατέστησε τη χουντική ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων. Στις πρώτες ελεύθερες εκλογές (17 Νοεμβρίου 1974) ο Καραμανλής επικράτησε με το επιβλητικό 54,2% των ψήφων. Η άνετη νίκη του και στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση (Νοέμβριος 1977), θα του επιτρέψει να παραμείνει αδιάλειπτα στην εξουσία για μία εξαετία, επικεφαλής της Νέας Δημοκρατίας, ενός νεοσύστατου σχηματισμού, που εντάσσεται στον κεντροδεξιό χώρο, με ιδεολογικό στίγμα τον ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό. Η διενέργεια δημοψηφίσματος, στις 8 Δεκεμβρίου 1974, τερμάτισε τη μακρά διένεξη για το πολιτειακό, με την οριστική εγκαθίδρυση της αβασίλευτης δημοκρατίας. Η εκπόνηση και η ψήφιση νέου και προοδευτικού Συντάγματος, τον Ιούνιο του 1975, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την εμβάθυνση και την παγίωση της Δημοκρατίας. Η επικράτηση ήπιου πολιτικού κλίματος, η αναβάθμιση των πολιτικών ηθών και της κοινοβουλευτικής πρακτικής και γενικότερα η κατοχύρωση του δημοκρατικού διαλόγου και των ατομικών ελευθεριών, καταγράφονται έκτοτε ως επιτεύγματά του. Όπως και η λύση του χρονίζοντος γλωσσικού ζητήματος, με την καθιέρωση της δημοτικής, ως επίσημης γλώσσας του κράτους. Την εξαετία 1974-1980 και παρά τη διεθνή ενεργειακή κρίση, που έπληξε και τη χώρα μας, το εθνικό εισόδημα αυξανόταν με ρυθμούς 5% ετησίως, ενώ το κατά κεφαλήν εισόδημα σημείωσε αύξηση 50%. Ο Καραμανλής δεν δίστασε να εθνικοποιήσει μεγάλες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα (Ολυμπιακή, Εμπορική), όταν οι περιστάσεις το επέβαλαν, με αποτέλεσμα κάποιοι κύκλοι των βιομηχάνων να τον κατηγορήσουν για σοσιαλμανία. Στην εξωτερική πολιτική, η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ, τα διπλωματικά ανοίγματα τις γειτονικές κομμουνιστικές χώρες και τη Μόσχα καταγράφονται στο ενεργητικό του. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εγκατέλειψε την ενεργό πολιτική το 1980, μετά την υπογραφή της συνθήκης προσχώρησης της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Τον διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία ο Γεώργιος Ράλλης. Στις 5 Μαΐου 1980 εκλέχθηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σε μια περίοδο που το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου βρισκόταν προ των πυλών της εξουσίας. Η αυστηρή προσήλωση στην τήρηση των συνταγματικών κανόνων και η συνεπής τοποθέτηση πάνω από τις κομματικές διαμάχες, η εξασφάλιση της ομαλής διαδοχής των κομμάτων στην εξουσία, η συμβολή στην εκτόνωση των πολιτικών παθών και η συνεισφορά του στην εμπέδωση της εθνικής ενότητας, συνέθεσαν τις κύριες παραμέτρους της παρουσίας του στο ύπατο αξίωμα, σε συνδυασμό και με την ενίσχυση του διεθνούς κύρους της χώρας. Το 1985 ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου αθετεί την υπόσχεση του προς τον Καραμανλή για δεύτερη θητεία και προτείνει για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον αρεοπαγίτη Χρήστο Σαρτζετάκη. Ο Καραμανλής αποχωρεί πικραμένος. Επανεξελέγη στο ύπατο αξίωμα της χώρας την πενταετία 1990-1995, οπότε αποχώρησε οριστικά από την πολιτική. Είχε συμπληρώσει 60 χρόνια στο πολιτικό προσκήνιο: 8 χρόνια ως υπουργός, 14 ως πρωθυπουργός και 10 ως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 91 ετών, στις 23 Απριλίου 1998. Δεν άφησε απογόνους από το γάμο του με την Αμαλία Μεγαπάνου (1952), που διαλύθηκε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας.

  • 1910 Ο βασιλιάς της Ισπανίας παρέχει στις γυναίκες το δικαίωμα φοίτησης στο Πανεπιστήμιο.

  • 1911 Γιορτάζεται για πρώτη φορά η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Η Β’ Διεθνής Συνδιάσκεψη των σοσιαλιστριών γυναικών, που συνήλθε στην Κοπεγχάγη το 1910, καθιέρωσε, μετά από πρόταση της Κλάρας Τσέτκιν, τη μέρα της 8ης Μάρτη ως Διεθνή Μέρα της Γυναίκας

  • 1913 Ο Κωνσταντίνος ορκίζεται βασιλιάς των Ελλήνων. Διαδέχεται τον δολοφονημένο Γεώργιο Α’.

  • 1917 Πεθαίνει ο στρατηγός κόμης Φέρντιναντ φον Ζέπελιν, κατασκευαστής των περίφημων πηδαλιοχούμενων αερόστατων που φέρουν το όνομά του.

  • 1922 Η Νομαρχία Αττικής εγκρίνει την απόφαση του Δήμου Αθηναίων για την παραχώρηση έκτασης στην περιοχή Περιβόλα Αμπελοκήπων, προκειμένου να κατασκευαστεί το γήπεδο του Παναθηναϊκού.

  • 1922 Αρχίζει στο Παρίσι διεθνής διάσκεψη με θέμα τον συνεχιζόμενο ελληνοτουρκικό πόλεμο. Οι συνομιλίες αποτυγχάνουν και αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για την ολοκληρωτική ήττα του ελληνικού στρατού και τη Μικρασιατική Καταστροφή.

  • 1924 Η ελληνική κυβέρνηση (του Αλέξανδρου Παπαναστασίου) αναγνωρίζει τη σοβιετική εξουσία και συμφωνείται η επανάληψη των διπλωματικών σχέσεων Ελλάδας — ΕΣΣΔ.

  • 1924 Κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο της οικονομικής εφημερίδας «Η Ναυτεμπορική»

  • 1944 Τελειώνει η Μάχη της Κοκκινιάς μεταξύ των δυνάμεων του ΕΛΑΣ από τη μία πλευρά και των Γερμανών κατακτητών και των ντόπιων συνεργατών τους από την άλλη. Οι Γερμανοί και οι ντόπιοι συνεργάτες τους αποχωρούν, αφήνοντας στο πεδίο της μάχης 34 νεκρούς και περισσότερους από 100 τραυματίες, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΛΑΣ, που είχε 8 νεκρούς και 20 τραυματίες.

  • 1946 Γεννήθηκε ο Γιάννης Πάριος: Ο τραγουδιστής της αγάπης. Ο Γιάννης Πάριος, ο τραγουδιστής της αγάπης, είναι ένας από τους δημοφιλέστερους έλληνες ερμηνευτές του ελαφρολαϊκού τραγουδιού, με καριέρα που ξεκινά από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και φθάνει μέχρι σήμερα. Με πάνω από 50 χρόνια στις πίστες, στους συναυλιακούς χώρους και τη δισκογραφία, έχει να επιδείξει πολλές μεγάλες επιτυχίες και αναρίθμητους χρυσούς και πλατινένιους δίσκους. Εκτός από τραγουδιστής, είναι και στιχουργός και συνθέτης και δεν είναι λίγες οι φορές που τραγούδια του έχουν διασκευαστεί και ερμηνευτεί σε διάφορες χώρες του κόσμου. Ο Γιάννης Βαρθακούρης, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στις 8 Μαρτίου 1946 στην Πάρο (εξού και το καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο) και είναι ο μικρότερος γιος της πολύτεκνης οικογένειας του Χαράλαμπου και της Μαρουσώς Βαρθακούρη. Τελειώνοντας το Γυμνάσιο αποφάσισε να εγκαταλείψει την Πάρο, το νησί που τόσο λάτρεψε και λατρεύει, και να εγκατασταθεί στην Αθήνα για σπουδές στην Ιατρική. Για τα προς το ζην, πιάνει δουλειά στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου «Σαρωνίς», απέναντι από το νυχτερινό κέντρο «Νεράιδα» στην παραλιακή. Ο μαέστρος του μαγαζιού ήταν ο Κώστας Κλάββας, που τύχαινε να μένει απέναντι από το ξενοδοχείο, όπου εργαζόταν ο νεαρός Γιάννης. Δεν άργησαν να γνωριστούν και σύντομα ξεκίνησε μαθήματα στη μουσική σχολή του Κλάββα. Καθηγητής στην ίδια σχολή ήταν και ο Γιώργος Κατσαρός. Μια μέρα άκουσε τον Πάριο και του είπε να πάει από το σπίτι του να κουβεντιάσουν. Τα λίγα χρήματα που είχε τότε ο Γιάννης Πάριος, μοναχά ένα δίφραγκο, τον ανάγκασαν να πάει στο σπίτι του Γιώργου Κατσαρού με τα πόδια (από την Πλατεία Αμερικής στο Παλαιό Φάληρο). Το δίφραγκο το κράτησε για την επιστροφή. Στο σπίτι του Γιώργου Κατσαρού συναντήθηκε με δύο μεγάλες μορφές της ελληνικής μουσικής, τον Πυθαγόρα και τον Απόστολο Καλδάρα. Η γνωριμίες αυτές βοήθησαν τον Γιάννη Πάριο να κάνει τα πρώτα του βήματα στο τραγούδι, που διακόπηκαν από την εκπλήρωση της στρατιωτικής του θητείας. Μετά την αφυπηρέτησή του ξεκίνησε να τραγουδά στην «Κατακόμβη» στην Πλάκα και αργότερα στη «Νεράιδα», όπου έγραψε ιστορία τη δεκαετία του 1970. Το νυχτοκάματο τότε δεν ξεπερνούσε τις 25 δραχμές τη βραδιά. Επόμενος σταθμός της καριέρας του Πάριου ήταν τα «Ταβάνια» και ακολούθως η «Νεράιδα». Έτσι πέρασε λοιπόν η εποχή πριν από το τέλος της δεκαετίας του 70, ηχογραφώντας 45άρια δισκάκια με τραγούδια του Καλδάρα, του Κουγιουμτζή κ.ά. Εκείνη την εποχή προκύπτει και η γνωριμία με τον Γιώργο Μητσάκη. Ο Μητσάκης εμπιστεύεται τον Γιάννη Πάριο και του βγάζει τον πρώτο του προσωπικό δίσκο, με τίτλο «Της Μοίρας το Παιχνίδι» (1971). Ένας δίσκος που συστήνει έναν μελωδικό τραγουδιστή, που μέσα από τραγούδια του διαμορφώνει το προσωπικό του στιλ. Αξιοσημείωτες υπήρξαν και οι συνεργασίες του εκείνη τη δεκαετία με τον Μάνο Λοΐζο (στον δίσκο «Θαλασσογραφίες»), τον Σταύρο Κουγιουμτζή («Σαν τα πουλιά σκορπίσαμε», «Το Δεσποινάκι») και τον Γιάννη Σπανό («Θα με θυμηθείς»). Το 1976 διασκεύασε το τραγούδι του Αλέν Μπαριέρ «Tu t’en vas» με ελληνικό τίτλο «Τώρα πια» και ελληνικούς στίχους, σημειώνοντας μια πρωτόγνωρη επιτυχία και κάνοντας μόδα τις διασκευές ξένων τραγουδιών εκείνα τα χρόνια. Η δεκαετία του 1980 ξεκινά για τον Γιάννη Πάριο με έναν δίσκο-σταθμό «Τα Νησιώτικα» (1982), που σημειώνει και αυτός μεγάλη επιτυχία. Συνεχίζεται με δημοφιλείς δίσκους όπως το «Πιο καλή η μοναξιά» (1984), τη συνεργασία του με τον Σταύρο Ξαρχάκο (Ξαρχάκος/Πάριος 1986), «Τα ερωτικά του 50» (1988), αλλά και τον «ζωντανό» δίσκο «Η Παράσταση Αρχίζει» (1989), ηχογραφημένο στο ΡΕΞ της Θεσσαλονίκης, από τις παραστάσεις που έδωσαν εκείνο το χειμώνα στη συμπρωτεύουσα ο Γιάννης Πάριος, η Χάρις Αλεξίου και η Δήμητρα Γαλάνη. Η δεκαετία τελειώνει με τη συνεργασία του με τον Μάριο Τόκα στους δίσκους «Σαν τρελό φορτηγό» (1989) και «Κι εγώ μαζί σου» (1990). Την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα συνεργάζεται με τον Σταμάτη Σπανουδάκη στον δίσκο «Επαφή» (1992), ενώ την ίδια χρονιά κυκλοφορεί τα «Νησιώτικα 2». Το 1994 κυκλοφορεί ο «Βίος Ερωτικός» που περιλαμβάνει τραγούδια γραμμένα από τον ίδιο τον Γιάννη Πάριο, τα οποία είχαν τραγουδήσει στο παρελθόν άλλες σπουδαίες φωνές. Το 1995 προκύπτει η δισκογραφική του συνεύρεση με τον γιο του, τον Χάρη Βαρθακούρη (η δεύτερη συνεργασία τους μετά το «Πιο καλή η μοναξιά»), ενώ η δεκαετία κλείνει με μια συλλεκτική κασετίνα με τίτλο «Πάριος Έρωτας». Με την αυγή του νέου αιώνα θα κυκλοφορήσει τον δίσκο «Ο ερωτικός Θεοδωράκης» με ερωτικά τραγούδια του μεγάλου μας συνθέτη και θα συνεχίσει να ηχογραφεί τα επόμενα χρόνια και αν δίνει συναυλίες. Δύο από τις συναυλίες του στο Μέγαρο Μουσικής θα ηχογραφηθούν και θα κυκλοφορήσουν σε CD: «Ο Κύκλος Του Έρωτα» (2012) και «Ο δικός μου Βασίλης Τσιτσάνης» (2013). Στην προσωπική του ζωή ο Γιάννης Πάριος έχει κάνει δύο γάμους. Ο πρώτος (1972-1982) με τη Ντίνα Μαρκοπούλου, με την οποία απέκτησε δύο γιους, τον Χάρη και το Θανάση. Ο Χάρης Βαρθακούρης είναι επίσης τραγουδιστής και συνθέτης με αρκετές δικές του, προσωπικές, επιτυχίες που έχει γράψει για τον ίδιο, για τον πατέρα του, αλλά και για πολλούς άλλους γνωστούς έλληνες καλλιτέχνες. Από το δεύτερο γάμο του (1986-1998), με την ηθοποιό Σοφία Αλιμπέρτη, απέκτησε άλλους δύο γιους, τον Μιχαήλ-Άγγελο και το Νικόλα.

  • 1950 Ο στρατάρχης Κλίμεντ Βοροσίλοφ ανακοινώνει ότι η Σοβιετική Ένωση κατασκεύασε ατομική βόμβα.

  • 1952 Στις ΗΠΑ, οι υπεύθυνοι του νοσοκομείου της Φιλαδέλφειας ανακοινώνουν την τοποθέτηση της πρώτης τεχνητής καρδιάς σε ασθενή.

  • 1963 Ένας νεκρός και 10 τραυματίες από επεισόδια στη Βραζιλία, όταν οπαδοί της Σάο Πάολο κατηγορούν τον Πελέ, ότι πέτυχε τα 5 γκολ της Σάντος χρησιμοποιώντας μαύρη μαγεία

  • 1968 Πεθαίνει ο Εμμανουήλ Μάντακας, στρατηγός του ΕΛΑΣ (και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του). Μετείχε στο Εθνικό Συμβούλιο των Κορυσχάδων ως εθνοσύμβουλος Πειραιά (14–27 Μαΐου 1944), ενώ στις 28 Αυγούστου 1944 αναδείχθηκε Αντιπρόεδρος της ΠΕΕΑ. Για τη συμπόρευσή του με το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ εξορίστηκε στην Μακρόνησο (1947–1949). Διετέλεσε επίσης βουλευτής της ΕΔΑ.

  • 1970 Αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του Προέδρου της Κύπρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου σημειώνεται από την ακροδεξιά εθνικιστική οργάνωση «Εθνικό Μέτωπο», καθώς απογειώνεται με ελικόπτερο από το Μέγαρο της Αρχιεπισκοπής για να μεταβεί στη Μονή Μαχαιρά, για το ετήσιο μνημόσυνο του ήρωα Γρηγόρη Αυξεντίου.

  • 1974 Ανοίγει στο Παρίσι το αεροδρόμιο Σαρλ Ντε Γκολ.

  • 1995 Νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται ο Κωστής Στεφανόπουλος, στην τρίτη ψηφοφορία, που διεξάγεται στη Βουλή.

  • 1996 Χιλιάδες Ελληνίδες και Ελληνοκύπριες διαδηλώνουν έξω από την τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, διαμαρτυρόμενες για τις γυναίκες που βιάσθηκαν και βασανίσθηκαν στην Κύπρο κατά την τουρκική εισβολή.

  • 1999 Ουγγαρία, Πολωνία και Τσεχία εντάσσονται στο ΝΑΤΟ ανεβάζοντας σε 19 τα κράτη — μέλη του.

  • 2007 Πέθανε η Βίκυ Βανίτα. Ελληνίδα ηθοποιός και δημοσιογράφος. Στις πολύ γνωστές κωμωδίες της ανήκει ο «Τρελοπενηντάρης» δίπλα στον Λάμπρο Κωνσταντάρα...

  • 2020 Γράφει η Susana Besteiro Fornet στην εφημερίδα «Granma»: Πάνω από έναν αιώνα πριν, η 8η Μάρτη είναι μια ημερομηνία αγώνα, διεκδίκησης και υπεράσπισης των δικαιωμάτων που οι γυναίκες αγωνίστηκαν να επιτύχουν και που, σε ορισμένα μέρη, θέλουν να μας αφαιρέσουν. Είναι και μέρα μωβ, πορτοκαλί και πράσινων κασκόλ, αλλά κύρια η μέρα για να θυμηθούμε τις χαμένες αδερφές. Οφείλουμε μια περίοπτη θέση στο ημερολόγιο σε μια από τις προδρόμους _πιονιέρους του αγώνα την Clara Zetkin, η οποία το πρότεινε το 1910 για να τιμήσει τις 129 γυναίκες που έχασαν τη ζωή τους ένα χρόνο νωρίτερα σε πυρκαγιά σε εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, ενώ διαμαρτύρονταν για τα εργασιακά τους δικαιώματα.

  • 2020 Πέθανε ο Μαξ φον Σίντοφ. Σουηδός ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, που ταυτίστηκε με το ζοφερό σύμπαν των ταινιών του συμπατριώτη του σκηνοθέτη Ίνγκμαρ Μπέργκμαν.

Previous
Previous

Μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας

Next
Next

Επτά βήματα προς τη μακροζωία