Σαν σήμερα, 5 Φεβρουαρίου

Γιορτάζουν

  • Αγάθος, Αγάθη, Αγαθή.

Επέτειοι και Λοιπές Εορτές

  • Εθνική Ημέρα του Μετεωρολόγου στις ΗΠΑ.

Χριστιανικό Εορτολόγιο

Ορθόδοξη Εκκλησία

  • Αγίας μάρτυρος Αγάθης. Παρθενομάρτυς της Χριστιανικής Εκκλησίας, η μνήμη της οποίας τιμάται στις 5 Φεβρουαρίου. Την ημέρα αυτή γιορτάζουν όσοι φέρουν το όνομα Αγάθος και Αγάθη. Η Αγάθη έζησε περί τον 3ο αιώνα στη Σικελία. Συνελήφθη για την πίστη της και βασανίστηκε από τον ύπατο της περιοχής Κόιντο. Την έκλεισαν σε οίκο ανοχής, όπου εκτός από τα άλλα βασανιστήρια που της έκαναν, της έκοψαν και τους μαστούς. Το επεισόδιο αυτό παρουσιάζεται και στην εικονογράφηση της Αγίας.

  • Οσίου Θεοδοσίου, του εξ Αντιοχείας.

  • Οσίου Πολυεύκτου πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως.

  • Οσίου Σάββα, του εκ Σικελίας.

  • Αγίου Θεοδοσίου, του εκ Ρωσίας.

  • Αγίου νεομάρτυρος Αντωνίου του Αθηναίου.

Καθολική Εκκλησία

  • Αγίας Αγάθης, προστάτιδας της Σικελίας και των γυναικών που πάσχουν από καρκίνο του μαστού.

Είπαν…

Οι λίγοι και οι εκλεκτοί οδηγούν τον κόσμο, οι υπόλοιποι επικαλούνται την πλειοψηφία..

Σαν σήμερα, 5 Φεβρουαρίου

Τι έγινε στην Ελλάδα και στον Κόσμο

  • 62 Ισχυρός σεισμός συγκλονίζει την Πομπηία στην Ιταλία.

  • 1669 Ο Μολιέρος παρουσιάζει επίσημα τη θεατρική κωμωδία Ταρτούφος ή ο απατεώνας (Tartuffe, ou l’Imposteur) με τεράστια επιτυχία.

  • 1783 Αρχίζει μία σειρά ισχυρών σεισμών στην Καλαβρία.

  • 1852 Ανοίγει για το κοινό το νέο μουσείο Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας, ένα από τα μεγαλύτερα και παλαιότερα μουσεία στον κόσμο.

  • 1863 Πέθανε ο Ιωάννης Γαβριήλ Εϋνάρδος. Γαλλοελβετός τραπεζίτης, θερμός φιλέλληνας και πρωτοπόρος φωτογράφος. Γεννήθηκε στη Λυών της Γαλλίας το 1775.

  • 1878 Γεννήθηκε ο Αντρέ Σιτροέν. Γάλλος μηχανικός και ιδρυτής της φερώνυμης αυτοκινητοβιομηχανίας (Citroen). Ως σήμα της νέας εταιρείας του υιοθέτησε το διπλό γαλόνι (το διακριτικό του έλληνα λοχία ανεστραμμένο). Η επικρατέστερη εκδοχή για την επιλογή του αυτή είναι ότι το έκανε σε ανάμνηση της ανακάλυψης από τον ίδιο του διπλού ελικοειδούς γραναζιού. Κάποιοι λένε ότι ήθελε να θυμηθεί τη θητεία του στο στρατό και την πολεμική βιομηχανία, ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι πρόκειται για μασονικό σύμβολο, καθώς ο Αντρέ Σιτροέν ήταν επίλεκτο μέλος της Στοάς του Παρισιού «Θετική φιλοσοφία». Το πρώτο μοντέλο που παρουσίασε η νεοσύστατη «Σιτροέν» ήταν το Type A, με ημερήσια παραγωγή 100 αυτοκινήτων, τη μεγαλύτερη από οποιονδήποτε άλλο ευρωπαίο κατασκευαστή. Το μοντέλο πούλησε περίπου 25.000 κομμάτια, μέχρι το 1921, οπότε αποσύρθηκε από την αγορά. Ακολούθησε το 5CV το 1923 και το 11CV το 1934 που ήταν το πρώτο εμπροσθοκίνητο όχημα στην ιστορία της αυτοκίνησης. Η πανάκριβη εξέλιξη του μοντέλου «γονάτισε» οικονομικά την εταιρεία. Οι πιστωτές άρχισαν τις κατασχέσεις και η Σιτροέν πέρασε στα χέρια της εταιρείας ελαστικών «Μισελέν». Ο Αντρέ Σιτροέν, καταβεβλημένος από τον καρκίνο του στομάχου από τον οποίο έπασχε, πέθανε στο Παρίσι στις 3 Ιουλίου 1935. Η «Σιτροέν» υπό την καθοδήγηση της «Μισελέν» έγραψε λαμπρές σελίδες στην ιστορία του αυτοκινήτου. Δημιούργησε φανατικούς οπαδούς με το θρυλικό και ταπεινό 2CV, που μόνο η Πόρσε και η Φεράρι είχαν στην κατηγορία των σπορ αυτοκινήτων. Σήμερα, η Σιτροέν συνεχίζει την πορεία της ως μέλος του γαλλικού ομίλου PSA Peugeot-Citroen.

  • 1896 Γεννήθηκε ο Τζορτζ Ντιλμπόι. Ελληνοαμερικανός στρατιώτης, ο πρώτος που έπεσε στα πεδία των μαχών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μεταθανατίως του απονεμήθηκε το Μετάλλιο της Τιμής. Στις 19 Ιανουαρίου 1919 του απονεμήθηκε μεταθανατίως το Μετάλλιο της Τιμής, το οποίο παρέδωσε στον πατέρα του ο στρατηγός Τζoρτζ Μπριγκάντιερ, ο οποίος τον χαρακτήρισε «άξιο απόγονο της φυλής του Ξενοφώντα και του Λεωνίδα». Απαντώντας, ο πατέρας του Αντώνης Διλβόης είπε: «Κάτω από άλλες συνθήκες θα έχυνα δάκρυα για το θάνατο του γιου μου. Αλλά όταν έμαθα τον τρόπο που πέθανε, ένιωσα υπερηφάνεια που έδωσε τη ζωή του για τη νέα του πατρίδα, τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ήρθαμε στη χώρα αυτή από τη Σμύρνη, όπου ο γιος μου και άλλα παιδιά γεννήθηκαν κι ένιωσαν στο πετσί τους τις διώξεις των Τούρκων». Μετά από πολλές περιπέτειες, ο Γεώργιος Διλβόης τάφηκε στο Εθνικό Κοιμητήριο των ΗΠΑ, που βρίσκεται στο Άρλινγκτον της πολιτείας Βιρτζίνια. Προς τιμήν του έχουν ονομαστεί δημόσια κτίρια κι έχουν ανεγερθεί ανδριάντες στις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα υπάρχουν οδοί με το όνομά του, στη Νέα Σμύρνη, στο Βύρωνα, τη Χίο και το Ηράκλειο Κρήτης κι ένα άγαλμά του στην ομώνυμη πλατεία της Νέας Ερυθραίας.

  • 1900 Γεννήθηκε ο Γάλλος, ποιητής, τραγουδοποιός και σεναριογράφος Ζακ Πρεβέρ

  • 1917 Το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών περνά το νόμο περί μετανάστευσης που απαγορεύει τη είσοδο στη χώρα από το σύνολο σχεδόν της νότιας και νοτιοανατολικής Ασίας.

  • 1919 Γεννήθηκε ο Ανδρέας Παπανδρέου, ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργός της Ελλάδας. Ο Ανδρέας Παπανδρέου σφράγισε με την παρουσία και την πολιτική του δράση την περίοδο της Μεταπολίτευσης και αναδείχθηκε ένας από τους πιο επιδραστικούς πολιτικούς στην νεότερη ιστορία της Ελλάδας. Οικονομολόγος διεθνούς φήμης, με θητεία σε αμερικάνικα και ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, ασχολήθηκε με την πολιτική από τα μέσα της δεκαετίας του εξήντα μέσα από τις τάξεις της Ένωσης Κέντρου (το κόμμα που συνίδρυσε και ηγήθηκε ο πατέρας του Γεώργιος Παπανδρέου) και μετά την επάνοδο της δημοκρατίας το 1974, ίδρυσε το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ), που έμελλε να παίξει καθοριστικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα της χώρας, προτού αρχίσει η κατάρρευσή του εξαιτίας των μνημονίων και της οικονομικής κρίσης. Χαρισματική προσωπικότητα με φανατικούς οπαδούς και εξίσου ορκισμένους εχθρούς, διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας από τις 21 Οκτωβρίου 1981 έως τις 2 Ιουλίου 1989 και από τις 13 Οκτωβρίου 1993 έως τις 17 Ιανουαρίου 1996, οπότε υπέβαλε την παραίτησή του για λόγους υγείας. Συνολικά παρέμεινε στο τιμόνι της χώρας 10 χρόνια (παρά 15 ημέρες), γεγονός που τόν κατατάσσει στην τέταρτη θέση του πίνακα με τους μακροβιότερους έλληνες πρωθυπουργούς, πίσω από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Χαρίλαο Τρικούπη. Ο Ανδρέας Παπανδρέου γεννήθηκε στη Χίο, στις 5 Φεβρουαρίου 1919, όπου υπηρετούσε ο πατέρας του Γεώργιος Παπανδρέου, ως γενικός διοικητής των Νήσων του Αιγαίου , διορισμένος από την κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου. Μητέρα του ήταν η Σοφία Μινέικο (1887-1981), κόρη του φιλέλληνα πολωνού αξιωματικού Ζίγκμουντ Μινέικο, ο οποίος είχε ριζώσει στην Ελλάδα και νυμφευτεί ελληνίδα. Φύσει ανήσυχο και ζωηρό πνεύμα, ο Ανδρέας Παπανδρέου συλλαμβάνεται για πρώτη φορά από την δικτατορία Μεταξά, ως μαθητής του Κολεγίου Αθηνών, για τις αριστερές του ιδέες και για δεύτερη φορά τον Μάρτιο του 1939 ως φοιτητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αφού πέρασε αρκετές ημέρες στην απομόνωση, αποφυλακίζεται και τον Ιούλιο αναχωρεί για τις ΗΠΑ, με ελάχιστα χρήματα στην τσέπη του. Λίγο καιρό μετά την άφιξή του στην Αμερική αρχίζει σπουδές Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, από το οποίο έλαβε διδακτορικό δίπλωμα το 1943. Ειδικεύτηκε στην Οικονομική Θεωρία και Μέθοδο, στην Βιομηχανική Οργάνωση, στα Συγκριτικά Οικονομικά Συστήματα, στην Θεωρία και Μέθοδο Οικονομικής Πολιτικής και Προγραμματισμού, καθώς και στην Οικονομική Ανάπτυξη. Μετά τέσσερα χρόνια παραμονής στις ΗΠΑ έλαβε την αμερικανική υπηκοότητα και την ίδια χρονιά κατατάχθηκε ως εθελοντής στο αμερικανικό Ναυτικό, μεσούντος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά την αφυπηρέτησή του ακολούθησε πανεπιστημιακή καριέρα ως καθηγητής, στα Πανεπιστήμια Χάρβαρντ, Μινεσότας, Νορθγουέστερν και Μπέρκλεϊ, στο οποίο διετέλεσε κοσμήτορας της οικονομικής σχολής (1956-1959). Το 1941, σε ηλικία 22 ετών, νυμφεύτηκε για πρώτη φορά με την μετέπειτα ψυχίατρο Χριστίνα Ρασσιά, ένα γάμος που θα κρατήσει 10 χρόνια και θα καταλήξει σε διαζύγιο. Εν τω μεταξύ είχε γνωρίσει την νεαρή Μαργαρίτα Τσαντ, την οποία θα νυμφευτεί τον ίδιο χρόνο και μαζί της θα αποκτήσει τέσσερα παιδιά: τον Γιώργο (γεν. 1952), την Σοφία (γεν. 1954), τον Νίκο (γεν.1956) και τον Ανδρέα (γεν.1959). Την περίοδο 1959-1960 επισκέφθηκε την Ελλάδα με αποστολή των ιδρυμάτων Φουλμπράιτ και Γκουγκενχάιμ, για να μελετήσει την ελληνική οικονομία. Προσκλήθηκε τότε από τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή και ανέλαβε την διεύθυνση του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών (1960-1964), το οποίο με δική του εισήγηση μετεξελίχθηκε στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Συγχρόνως διετέλεσε οικονομικός σύμβουλος τής Τράπεζας της Ελλάδος έως το 1962. Τα χρόνια εκείνα έκανε τα πρώτα του βήματα στην πολιτική, μέσα από τις τάξεις της Ένωσης Κέντρου. Στις εκλογές της 16ης Φεβρουαρίου 1964, τις οποίες κέρδισε θριαμβευτικά η Ένωση Κέντρου με ποσοστό 52,72%, έθεσε για πρώτη φορά υποψηφιότητα για βουλευτής και εξελέγη πανηγυρικά στην περιφέρεια Αχαΐας. Στην κυβέρνηση που σχημάτισε ο πατέρας του διετέλεσε υπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως (19/2/1964 - 5/6/1964) και αναπληρωτής υπουργός Συντονισμού με υπουργό τον Στέφανο Στεφανόπουλο (5/6/1964 - 19/11/1964). Στο υπουργείο αυτό θα περάσει την πρώτη του μεγάλη δοκιμασία, όταν η ΕΡΕ θα τον κατηγορήσει - χωρίς τελικά να αποδειχθεί - πως ανέθεσε χαριστικά σε φίλο του το πολεοδομικό σχέδιο της Πάτρας («Σκάνδαλο Σκιαδαρέση») Οι νεωτεριστικές πολιτικές του θέσεις, που έρχονταν σε σύγκρουση με εκείνες άλλων στελεχών της Ενώσεως Κέντρου, προκαλούν αντιδράσεις οι οποίες εκφράστηκαν με ιδιαίτερη οξύτητα και βαρύτατους χαρακτηρισμούς από τις στήλες της εφημερίδας «Ελευθερία», η οποία ανήκε στον κεντρώο χώρο. Η παραίτηση τού Ανδρέα Παπανδρέου από το υπουργικό αξίωμα επέφερε προσωρινή αναστολή στην κρίση που ήδη σοβούσε στο κυβερνών κόμμα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου αφιερώθηκε έκτοτε στην προσπάθεια να δώσει μορφή και έκφραση στην κεντροαριστερή πτέρυγα της Ένωσης Κέντρου. Επανήλθε στην κυβέρνηση ως αναπληρωτής υπουργός Συντονισμού στις 29 Απριλίου 1965 και παρέμεινε σ’ αυτήν μέχρι την πτώση της, στις 15 Ιουλίου του ίδιου χρόνου. Μετά την ανάληψη και πάλι υπουργικών καθηκόντων κατηγορήθηκε ως εμπνευστής στρατιωτικής συνωμοσίας (υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ). Ακολούθησε κλιμακούμενη πολιτική ένταση, που κορυφώθηκε με τα «Ιουλιανά» του 1965, την παραίτηση της κυβέρνησης Παπανδρέου μετά την ρήξη του με το Παλάτι και την επακολουθήσασα «Αποστασία» με τις αλλεπάλληλες θνησιγενείς κυβερνήσεις. Η πολιτική αντιπαράθεση εξακολούθησε να οξύνεται με αμείωτο ρυθμό, ενώ άρχισαν να ακούγονται και οι πρώτες καταγγελίες για τον κίνδυνο πολιτειακής εκτροπής. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο οποίος δεν έπαυε να καταγγέλλει τον θρόνο και εξωελληνικούς παράγοντες ως αιτίες της ανώμαλης κατάστασης και να συνεγείρει τον κόσμο τής κεντροαριστεράς για την ανάγκη προάσπισης τών δημοκρατικών θεσμών με συνθήματα όπως «Η Ελλάδα στους Έλληνες», «Ο Στρατός στο Έθνος», αποτελούσε πρωταρχικό στόχο τών αντιπάλων του, που τόν κατηγορούσαν ως εχθρό της ομαλότητας. Με την επιβολή του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967, ο Ανδρέας Παπανδρέου συνελήφθη με περιπετειώδη τρόπο στο σπίτι του στο Ψυχικό και κρατήθηκε στις φυλακές Αβέρωφ μέχρι τον Δεκέμβριο, οπότε το στρατιωτικό καθεστώς χορήγησε αμνηστία και τόν άφησε ελεύθερο. Τον Ιανουάριο του 1968 τού δόθηκε άδεια να αναχωρήσει στο εξωτερικό. Στα επτά περίπου χρόνια τής απουσίας του από την Ελλάδα ο Ανδρέας Παπανδρέου ανέπτυξε εντονότατη και πολύπλευρη αντιστασιακή δράση κατά τού δικτατορικού καθεστώτος των Αθηνών. Ένα μήνα αργότερα, στις 27 Φεβρουαρίου, ίδρυσε το Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα (ΠΑΚ), με αρχική έδρα την Στοκχόλμη και με τη θερμή συμπαράσταση των κυβερνήσεων της Σουηδίας. Ο ίδιος πίστευε ότι η ανατροπή της χούντας των συνταγματαρχών θα ήταν δυνατή μόνον έπειτα από συνεχή και συνεπή λαϊκό αγώνα. Οι ιδεολογικοί στόχοι αυτού του αγώνα είχαν ως τελικό σκοπό τον ριζικό μετασχηματισμό της κοινωνικής και πολιτικής δομής της Ελλάδας και τον αναπροσανατολισμό των διεθνών της σχέσεων. Εκτός από την αντιστασιακή του δράση, τα χρόνια της εξορίας του, δίδαξε ως καθηγητής Οικονομικών στα πανεπιστήμια Στοκχόλμης (1968-1969) και Γιορκ (1969-1974). Κατά την διάρκεια της παραμονής του στην Σουηδία απέκτησε το πέμπτο παιδί του, την Αιμιλία Νίμπλουμ (γεν. 1969), που ήταν καρπός του έρωτά του με την ηθοποιό και τηλεπαρουσιάστρια Ράνια Νίμπλουμ (1930-2017). Στην Ελλάδα επέστρεψε ένα περίπου μήνα μετά την πτώση της χούντας, στις 16 Αυγούστου 1974, και έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από χιλιάδες ομοϊδεάτες του που κατέκλυσαν το αεροδρόμιο του Ελληνικού. Έχοντας αποστασιοποιηθεί από την Ένωση Κέντρου, ίδρυσε, στις 3 Σεπτεμβρίου, το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ), στο οποίο εντάχθηκαν πολιτικές δυνάμεις προερχόμενες από το ΠΑΚ, αντιστασιακές ομάδες καθώς και προσωπικότητες από την ευρύτερη δημοκρατική παράταξη. Η «Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη», αποτέλεσε την ιδεολογικοπολιτική πυξίδα πλαίσιο του κινήματος, που συνοψίζεται στο τετράπτυχο «»Εθνική Ανεξαρτησία - Λαϊκή Κυριαρχία - Κοινωνική Απελευθέρωση-Δημοκρατική διαδικασία. Όπως τόνισε ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο «βασικός κυριαρχικός στόχος του κινήματος είναι η δημιουργία μιας πολιτείας απαλλαγμένης από ξένο έλεγχο ή επεμβάσεις, πολιτείας απαλλαγμένης από έλεγχο ή επιρροή της οικονομικής ολιγαρχίας. Στις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974, το ΠΑΣΟΚ συγκέντρωσε το 13,58% των ψήφων (πίσω από την θριαμβεύσασα ΝΔ και την ΕΚΝΔ που κατέλαβε την θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης), προς μεγάλη απογοήτευση του ιδρυτή του, που στόχευε σε μεγαλύτερα ποσοστά, έχοντας κατέλθει με το μαξιμαλιστικό σύνθημα «Στις 18 σοσιαλισμός». Ο Ανδρέας Παπανδρέου εξελέγη βουλευτής Θεσσαλονίκης (1974-1977) και μέχρι τον θάνατό του επανεκλεγόταν στην Α' Αθηνών (1977-1989) και στην Β’ Αθηνών (1989-1996). Στο διάστημα μέχρι τις επόμενες εκλογές, ξεκαθάρισε απόλυτα το εσωκομματικό τοπίο και επέβαλε την κυριαρχία του, διαγράφοντας πολλά επιφανή στελέχη που τον κατηγορούσαν για έλλειψη εσωκομματικής δημοκρατίας, Οι οξύτατοι αντιπολιτευτικοί του τόνοι στόχευαν όχι μόνο στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, αλλά και στην ΕΚ-ΝΔ, την οποία επιδίωκε να εξαφανίσει από τον πολιτικό χάρτη και να κυριαρχήσει με το ΠΑΣΟΚ στον χώρο του κέντρου και της κεντροαριστεράς. Στις εκλογές της 20ης Νοεμβρίου 1977, το ΠΑΣΟΚ διπλασίασε τα ποσοστά του (25.34%) και κατέστη αξιωματική αντιπολίτευση αρχίζοντας την φρενήρη πορεία του προς την εξουσία. Οι θέσεις του ΠΑΣΟΚ διατυπώθηκαν συνολικά στην προεκλογική διακήρυξη των εκλογών τού 1981 με την «Διακήρυξη Κυβερνητικής Πολιτικής» (γνωστότερη ως «Συμβόλαιο με τον Λαό»). Στις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981, το ΠΑΣΟΚ, πέτυχε συντριπτική νίκη συγκεντρώνοντας το 48,06% των ψήφων και 172 έδρες στην Βουλή. Έτσι ο Ανδρέας Παπανδρέου έγινε πρωθυπουργός της χώρας και σχημάτισε την πρώτη αριστερή κυβέρνηση στην ιστορία του ελληνικού κράτους. Παράλληλα ανέλαβε την διεύθυνση του υπουργείο Εθνικής Άμυνας (1981-1985), προκειμένου να καθησυχάσει το στράτευμα. Η πρώτη κυβερνητική τετραετία του ΠΑΣΟΚ χαρακτηρίστηκε από σημαντικές αλλαγές σε πολλούς τομείς της εσωτερικής πολιτικής (πολιτικός γάμος, μονοτονικό, αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ΕΣΥ, αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης κ.α). Η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική με δανεικό χρήμα, μπορεί να ανακούφισε τους «μη προνομιούχους» Έλληνες, αλλά άρχισε να επιβαρύνει σημαντικά το δημόσιο χρέος. Στα ζητήματα τής εξωτερικής πολιτικής ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε ως άξονα την «ανεξάρτητη και πολυδιάστατη ελληνική πολιτική» καθώς και την εφαρμογή στα Βαλκάνια μιας πάγιας πολιτικής ειρήνης και φιλίας. Πέρα από τους πολιτικούς αυτούς χειρισμούς προχώρησε και σε ευρύτερα πλαίσια, ευρωπαϊκά και διεθνή (απύραυλες ζώνες, Τρίτος Κόσμος, «Πρωτοβουλία τών Έξι», κ.λπ.), για τα οποία κατηγορήθηκε από τους αντιπάλους του ότι «απομόνωσαν την χώρα από τους φυσικούς συμμάχους της». Πάντως, οι αμερικανικές βάσεις δεν θα φύγουν από την Ελλάδα, η χώρα θα παραμείνει στην ΕΟΚ και ο Ανδρέας Παπανδρέου θα πετύχει την θεσμοθέτηση από την Κοινότητα ενός νέου αναπτυξιακού εργαλείου με την ονομασία Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ). Η πρώτη πρωθυπουργική θητεία του Ανδρέα Παπανδρέου ολοκληρώθηκε με την πρόταση του για μια περιορισμένη συνταγματική αναθεώρηση, που αποσκοπούσε πρώτιστα στην αποδυνάμωση τών εξουσιών του Προέδρου τής Δημοκρατίας και εκ των πραγμάτων στην ενδυνάμωση της πολιτικής θέσης του πρωθυπουργού, Ακολούθησε η πρόταση αντικατάστασης του τότε Προέδρου τής Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Καραμανλή με τον αρεοπαγίτη Χρήστο Σαρτζετάκη. Οι κυβερνητικές επιδιώξεις, για τις οποίες αντέδρασε με σφοδρότητα η Νέα Δημοκρατία, επικυρώθηκαν πολιτικά από τις εκλογές τής 2ας Ιουνίου 1985, κατά τις οποίες το ΠΑΣΟΚ συγκέντρωσε το 45,82% των ψήφων και 161 έδρες. Ο Ανδρέας Παπανδρέου σχημάτισε την δεύτερη κυβέρνησή του αρχίζοντας παράλληλα ένα διετές πρόγραμμα λιτότητας. Το 1988, ξέσπασε το σκάνδαλο Κοσκωτά, στο οποίο ενεπλάκησαν στελέχη της κυβέρνησης, αλλά και ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου. Ακολούθησε περίοδος μεγάλης πολιτικής έντασης. Την ίδια χρονιά, άρχισαν τα προβλήματα υγείας του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος οδηγήθηκε εσπευσμένα, στο νοσοκομείο Χέρφιλντ του Λονδίνου και υπεβλήθη σε σοβαρή εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς από τον διάσημο καρδιοχειρουργό Μαγκντί Γιακούμπ. Τα γεγονότα αυτά οδήγησαν στην πτώση του ΠΑΣΟΚ κατά τις εκλογές της 18ης Ιουνίου 1989. Η κοινοβουλευτική πλειοψηφία, που συγκροτήθηκε από την Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και τον ενιαίο Συνασπισμό της Αριστεράς υπό τους Χαρίλαο Φλωράκη και Λεωνίδα Κύρκο, παρέπεμψε τον Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο για το σκάνδαλο Κοσκωτά, μαζί με τους τέως υπουργούς των κυβερνήσεών του Αγαμέμνονα Κουτσόγιωργα, Δημήτρη Τσοβόλα και Γιώργο Πέτσο. Ο Ανδρέας Παπανδρέου σε ομιλία του ενώπιον τής Βουλής δεν αρνήθηκε τις πολιτικές του ευθύνες και θεώρησε την παραπομπή του στο Ειδικό Δικαστήριο, ως πολιτική δίωξη που είχε ως στόχο την πολιτική του εξόντωση και την διάλυση του ΠΑΣΟΚ. Δεν μετείχε στην ακροαματική διαδικασία (16/3/1991 – 16/1/ 1992), η οποία μεταδόθηκε τηλεοπτικά και απασχόλησε επί δεκάμηνο την κοινή γνώμη. Με την έκδοση της αθωωτικής απόφασης του Ειδικού Δικαστηρίου με ψήφους 7-6, ως προς τον Ανδρέα Παπανδρέου, έκλεισε ένα κεφάλαιο της ελληνικής πολιτικής ζωής, που έμεινε στην ιστορία ως «Κάθαρση» ή «Βρώμικο’89». Στο διάστημα αυτό ο Ανδρέας Παπανδρέου πήρε διαζύγιο από την δεύτερη σύζυγό του Μαργαρίτα και νυμφεύτηκε σε τρίτο γάμο την αεροσυνοδό Δήμητρα Λιάνη (γεν.1955), μια σχέση που απασχόλησε εκτενώς τον κουτσομπολίστικο Τύπο. Η ακροαματική διαδικασία και η έκβαση της δίκης επέτρεψε στον Ανδρέα Παπανδρέου να θέσει ζήτημα παραπλάνησης του εκλογικού σώματος κατά τις τρεις βουλευτικές εκλογές τού 1989-1990, που έδωσαν τελικά οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία στην Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Στις πρόωρες εκλογές της 10ης Οκτωβρίου 1993, που προκηρύχθηκαν μετά την παραίτηση της κυβέρνησης Μητσοτάκη λόγω έντονων εσωκομματικών προβλημάτων, το ΠΑΣΟΚ επανήλθε θριαμβευτικά στην εξουσία με ποσοστό 46,82% και ο Ανδρέας Παπανδρέου σχημάτισε την τρίτη του κυβέρνηση. Θα κυβερνήσει για δύο περίπου χρόνια, καθώς τον Νοέμβριο του 1995 θα μεταφερθεί στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο με σοβαρά προβλήματα υγείας, τα οποία τον οδήγησαν να παραιτηθεί από την πρωθυπουργία στις 17 Ιανουαρίου 1996. Το διάστημα αυτό τον αναπλήρωνε ο υπουργός Εσωτερικών Άκης Τσοχατζόπουλος. Μετά τη βελτίωση που παρουσίασε η κατάσταση της υγείας του βγήκε από το νοσοκομείο τον Μάρτιο του ίδιου έτους. Κατά την διάρκεια της τρίτης κυβερνητικής του θητείας, ο Ανδρέας Παπανδρέου Παπανδρέου, ακολούθησε μια συνετή και σφιχτή οικονομική πολιτική, ενόψει ΟΝΕ,ενώ στα θετικά της κυβέρνησή του καταγράφεται η δημιουργία του ΑΣΕΠ για την αξιοκρατική πρόσληψη των δημοσίων υπαλλήλων (Νόμος Πεπονή). Στην εξωτερική πολιτική, ανακοινώνεται το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα Ελλάδας-Κύπρου και επιβάλλεται εμπάργκο στην ΠΓΔΜ. Ο Ανδρέας Παπανδρέου άφησε την τελευταία του πνοή τα ξημερώματα της 23ης Ιουνίου 1996 από ανακοπή καρδιάς, σε ηλικία 77 ετών.

  • 1924 Το Αστεροσκοπείο του Γκρήνουιτς αρχίζει να εκπέμπει από το ραδιόφωνο του BBC τα ωριαία σήματα χρόνου.

  • 1930 Εκδίδεται το Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο οι Ελληνίδες αποκτούν δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές. Θα πρέπει να περάσουν ακόμα 14 χρόνια, έως τον Απρίλη του 1944, ωσότου οι γυναίκες αποκτήσουν από το ΕΑΜ το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι (εκλογές για την ανάδειξη του Εθνικού Συμβουλίου στην Ελεύθερη Ελλάδα).

  • 1940 Ενώ ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έχει ήδη αρχίσει, το Ανώτατο πολεμικό συμβούλιο της Αγγλίας και της Γαλλίας αποφασίζει την αποστολή εκστρατευτικού σώματος στη Φιλανδία με σκοπό να πάρει μέρος στον πόλεμο εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης.

  • 1946 Γεννιέται η Charlotte Rampling Σαρλότ Ράμπλινγκ, Αγγλίδα ηθοποιός

  • 1950 Γεννήθηκε ο Χρήστος Μπίρος. Έλληνας ηθοποιός με πολύχρονη καριέρα, κυρίως στο θέατρο και την τηλεόραση, που έγινε ευρύτερα γνωστός από τις χαρακτηριστικές εμφανίσεις του σε διαφημιστικά σποτ.

  • 1958 η Αμερικάνικη αεροπορία χάνει μια βόμβα υδρογόνου στα ανοιχτά των ακτών της Σαβάνα στην Τζόρτζια. Η βόμβα δεν βρέθηκε ποτέ.

  • 1960 Οι ΗΠΑ απορρίπτουν την πρόταση για σύναψη συμφώνου μη επίθεσης μεταξύ ΝΑΤΟ και Συμφώνου της Βαρσοβίας.

  • 1966 Ένας νεκρός, πενήντα τραυματίες και περισσότερα από πέντε χιλιάδες άστεγοι από ισχυρότατο σεισμό που πλήττει την Ευρυτανία ισοπεδώνοντας δεκαπέντε χωριά.

  • 1967 Έφυγε από τη ζωή η Βιολέτα Πάρα, Χιλιανή ποιήτρια, τραγουδίστρια και συνθέτρια, συλλέκτρια παραδοσιακών τραγουδιών, υφάντρια και γλύπτρια

  • 1968 Συνέρχεται η ιστορική 12η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (5 – 15/2/1968). Η εσωκομματική διαπάλη κορυφώνεται. Νίκη επί της δεξιάς αναθεωρητικής ομάδας Παρτσαλίδη – Ζωγράφου – Δημητρίου η οποία προχωρά σε διάσπαση, ιδρύοντας αργότερα το «ΚΚΕ εσωτερικού».

  • 1971 Το διαστημόπλοιο «Απόλλων 14», η τρίτη και τελευταία επανδρωμένη αποστολή των Αμερικανών στο φεγγάρι, προσεδαφίζεται στην περιοχή Φρα Μάουρο της Σελήνης.

  • 1971 Ανοίγει το Καζίνο της Πάρνηθας.

  • 1976 Ως «νεοελληνική γλώσσα νοείται η (…) δημοτική», όπως κατοχυρώνεται διά νόμου από τη Βουλή.

  • 1983 Τα επίσημα αποτελέσματα της απογραφής του 1981 ανεβάζουν τον πληθυσμό της χώρας στα 9.740.411 άτομα.

  • 1985 Γεννήθηκε ο Κριστιάνο Ρονάλντο, Πορτογάλος ποδοσφαιριστής

  • 1991 Αεροσκάφος C‑130 της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας συντρίβεται στο όρος Όθρυς, κατά τη διάρκεια της προσέγγισης στο αεροδρόμιο της Νέας Αγχιάλου. Νεκροί και οι 63 επιβαίνοντες, εκ των οποίων 19 αξιωματικοί και υπαξιωματικοί και 44 στρατεύσιμοι.

  • 1992 Γεννήθηκε ο Νεϊμάρ: Βραζιλιάνος διεθνής ποδοσφαιριστής, ένας από τους σύγχρονους σταρ του παγκόσμιου αθλητισμού. Ο Νεϊμάρ (Neymar) είναι βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής, ένας από τους σύγχρονους σταρ του παγκόσμιου αθλητισμού. Λεπτοκόκαλος και με ύψος 1,75 μ. μέτρα, διακρίνεται για την υπέρμετρη αυτοπεποίθηση μέσα στο γήπεδο, τον εξαιρετικό έλεγχο του σώματός του, τα γρήγορα αντανακλαστικά, την εκρηκτική του ταχύτητα, την άρτια τεχνική του και την παραγωγικότητά του στο σκοράρισμα. Συχνά όμως θέλει μια μπάλα μόνος του γίνεται υπερβολικά ατομιστής, προκαλώντας την αντίδραση των συμπαικτών του, αλλά και των αντιπάλων του με τις θεατράλε πτώσεις του που του αποφέρουν εύκολα φάουλ.

  • 1993 Πέθανε ο Δημήτριος Γιολδάσης: Ο κύριος εκπρόσωπος της αγροτικής τοπιογραφίας. Έλληνας ζωγράφος, γνωστός για τα μοναδικά στο είδος τους ζωγραφικά έργα του με θέματα από την αγροτική ζωή του Θεσσαλικού Κάμπου. Έργα του βρίσκονται στις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης, της Εθνικής Τράπεζας, του Υπουργείου Παιδείας, του Υπουργείου Πολιτισμού και Επιστημών και των Δήμων Αθηναίων, Βόλου, Τρικάλων, Καρδίτσας και στη δημοτική πινακοθήκη της Λάρισας. Το 1977 η Εθνική Πινακοθήκη οργάνωσε μεγάλη αναδρομική έκθεση του έργου του κι εξέδωσε κατάλογο των έργων του. Αναδρομική έκθεση του έργου του οργάνωσε το 1994 και η Πινακοθήκη του Δήμου Καρδίτσας. Το 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.

  • 1994 Μακελειό του Σεράγεβο. 60 άνθρωποι σκοτώνονται και 200 τραυματίζονται από έκρηξη όλμου στην αγορά της πόλης.

  • 2008 Η επιτυχία των Beatles «Across the Universe» (Σε όλο το Σύμπαν) γίνεται το πρώτο τραγούδι που μεταδίδεται στο Διάστημα, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 50 χρόνων από την ίδρυση της NASA και 40 χρόνων από την ηχογράφηση του κομματιού.

  • 2013 Πέθανε ο Πολ Τάνερ. Αμερικανός μουσικός της τζαζ, μουσικοπαιδαγωγός, συγγραφέας και εφευρέτης του ηλεκτρικού αιθερόφωνου

  • 2014 Πέθανε η κορυφαία ερμηνεύτρια Τζένη Βάνου. Σπουδαία ερμηνεύτρια του ελαφρού τραγουδιού, με τη μοναδική βραχνάδα και το τζαζ ηχόχρωμα στη φωνή της. Διακρίθηκε και στο λαϊκό τραγούδι από τις αρχές της δεκαετίας του ‘70. Μεγάλες της επιτυχίες τα τραγούδια «Σε βλέπω στο ποτήρι μου», «Σ' αγαπώ», «Μα αύριο κύριε», «Αγόρι μου», «Χίλιες βραδιές», «Σκλάβα», «Ερωτά μου ανεπανάληπτε», «Αν είναι η αγάπη αμαρτία», «Κι έκλαιγε μαζί μου ο θεός» και «Θέλω κοντά σου να μείνω». Η Ευγενία Βραχνού, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, γεννήθηκε στην Αθήνα στις 10 Φεβρουαρίου 1939. Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια μετά το χωρισμό των γονιών της και μεγάλωσε με τη γιαγιά της. Στα 14 της αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει, επειδή ο πατέρας της δεν της επέτρεπε να βλέπει τη μητέρα της. Αρχικά σκόπευε να σπουδάσει στη Φυσικομαθηματική Σχολή. Μετά όμως τη γνωριμία της με τον συνθέτη Μίμη Πλέσσα, τον οποίο θεωρούσε μέντορά της, αποφάσισε να ασχοληθεί με το τραγούδι, παρά την αντίδραση του πατέρα της. Με προτροπή του Πλέσσα έδωσε εξετάσεις στο ΕΙΡ και προσλήφθηκε το 1959 ως τραγουδίστρια της ορχήστρας ελαφράς μουσικής του κρατικού ραδιοφωνικού σταθμού. Το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο με το οποίο έχτισε την καριέρα της ήταν ιδέα του μαέστρου και συνθέτη Γεράσιμου Λαβράνου, με τον οποίο συνεργάστηκε στα πρώτα της βήματα. Το τραγούδι που την καθιέρωσε ήταν το «Αν σ’ αρνηθώ αγάπη μου» του Μίμη Πλέσσα, ο οποίος στη συνέχεια υπέγραψε και τον πρώτο μεγάλο της δίσκο, που περιλάμβανε και τη μεγάλη επιτυχία της «Σε βλέπω στο ποτήρι μου». Μάλιστα, με το κομμάτι «Τώρα» του μουσικοσυνθέτη κέρδισε το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1964. Μέλος της κριτικής επιτροπής ήταν ο ηθοποιός Δημήτρης Χορν, ο οποίος ψήφισε «Τζένη Βάνου» και όταν του ζητήθηκε από τα υπόλοιπα μέλη της Επιτροπής να ψηφίσει τραγούδι και όχι πρόσωπο αυτός απάντησε προφητικά: «Μα τα επόμενα 50 χρόνια γι’ αυτήν θα μιλάμε». Σύντομα καθιερώθηκε ως τραγουδίστρια του ελαφρού τραγουδιού και ερμήνευσε ντουέτα, κυρίως με τον Γιάννη Βογιατζή. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘60 ο Νίκος Μαμαγκάκης της ζήτησε να τραγουδήσει το «Σ’ αγαπώ» («Ο ήλιος βγαίνει μες στα μάτια σου») για την ταινία του Νίκου Φώσκολου «Λεωφόρος του μίσους». Το τραγούδι γνώρισε μεγάλη επιτυχία και ο Μάνος Χατζιδάκις της πρότεινε να συνεργαστούν. Αυτή αρνήθηκε, επειδή δεν ήθελε να «προδώσει» τον Μίμη Πλέσσα, που την ανέδειξε. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘70 πραγματοποιεί τη μεγάλη στροφή της καριέρας της και με τη βοήθεια του Τόλη Βοσκόπουλου περνά στο λαϊκό τραγούδι. Μόλις είχε επιστρέψει από την Αμερική, όπου δούλευε για περίπου μία διετία, χωρισμένη και μόνη με δύο μικρά παιδιά (τον Μιχάλη και την Αθηνά από τον γάμο της με τον επιχειρηματία Βασίλη Ρηγόπουλο), χωρίς δουλειά και χωρίς λεφτά. Σε αυτή τη δύσκολη φάση της ζωής της συνάντησε μια μέρα τον Τόλη Βοσκόπουλο, ο οποίος τη βοήθησε να ξεκινήσει και πάλι από την αρχή. Της έγραψε δύο λαϊκά τραγούδια («Αγόρι μου» και «Σε παρακαλώ, σήκω και φύγε»), που έγιναν μεγάλες επιτυχίες. Ο Πλέσσας της γράφει το σουξέ «Σε βλέπω στο ποτήρι μου» και το 1984 παίρνει χρυσό δίσκο με το «Τρένο της ζωής» του Τάκη Μουσαφίρη. Στην πολύχρονη καριέρα της υπήρξε μούσα πολλών συνθετών. Ερμήνευσε τραγούδια των Μίμη Πλέσσα, Μίκη Θεοδωράκη, Γιώργου Μουζάκη, Κώστα Γιαννίδη, Ζακ Ιακωβίδη, Τάκη Μωράκη, Κώστα Καπνίση κ.ά. Εμφανίστηκε στα μεγαλύτερα κέντρα της παραλιακής, δίπλα σε μεγάλα ονόματα, αλλά ανήκε σ’ εκείνους του καλλιτέχνες που δεν έβγαλαν πολλά λεφτά. «Στις οικονομικές συμφωνίες που έκανα ήμουν χάπατο, χαζή. Ο καθένας μπορεί να με εκμεταλλευτεί» είχε πει με ειλικρίνεια. Βραβεύτηκε για τη δουλειά της στην Ισπανία, την Πολωνία και τη Σοβιετική Ένωση.

  • 2015 Πέθανε η ηθοποιός Ελένη Θεοφίλου. Ελληνίδα ηθοποιός, ιδιαίτερα δημοφιλής τη δεκαετία του ‘70 από το ρόλο της «δασκάλας» στην τηλεοπτική σειρά «Μεθοριακός Σταθμός».

  • 2015 Ο έλληνας υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, συναντά στο Βερολίνο τον γερμανό ομόλογό του, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Στο μόνο που συμφωνούν είναι ότι διαφωνούν.

  • 2016 Πέθανε η Νατάσα Μανίσαλη. Ελληνίδα ηθοποιός, γνωστή από την τηλεοπτική σειρά «Εμείς και Εμείς», ενώ πρωταγωνίστησε και σε πολλές θεατρικές παραστάσεις

  • 2020 Πέθανε ο Κερκ Ντάγκλας. Αμερικανός ηθοποιός, σκηνοθέτης, κινηματογραφικός παραγωγός και συγγραφέας. Στην 60χρονη καριέρα του εμφανίσθηκε σε περισσότερες από 90 ταινίες και αναδείχθηκε σ’ έναν από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς που ανέδειξε το Χόλιγουντ. Αμερικανός ηθοποιός, σκηνοθέτης, κινηματογραφικός παραγωγός και συγγραφέας. Διακρίθηκε σε δραματικούς ρόλους, κυρίως σε γουέστερν και πολεμικές ταινίες. Προοδευτικών αρχών, βοήθησε αρκετούς «μαυροπινακισμένους» καλλιτέχνες της Μακαρθικής περιόδου (δεκαετία του 1950), να επανέλθουν στην κανονικότητα και στο επάγγελμά τους. Γιος του είναι ο γνωστός ηθοποιός και παραγωγός Μάικλ Ντάγκλας. Ο Ισούρ Ντανιέλοβιτς, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 1916 στο Άμστερνταμ της πολιτείας της Νέας Υόρκης, από γονείς ιουδαϊκού θρησκεύματος και ρωσικής καταγωγής.

  • 2021 Πέθανε ο Κρίστοφερ Πλάμερ: Ο γηραιότερος ηθοποιός που κέρδισε Όσκαρ. Καναδός ηθοποιός, με πολύχρονη καριέρα στο θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, γνωστός από το ρόλο του Κάπτεν φον Τραπ στο μιούζικαλ «Η Mελωδία της Eυτυχίας».

Previous
Previous

Πρόσωπα

Next
Next

Τήνος, πρόγνωση καιρού